سیاستهای مدیریت منابع انسانی در مواجهه با فرصتها و تهدیدهای استفاده از شبکه های اجتماعی در سازمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت بازرگانی-دولتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 استادیار گروه مدیریت بازرگانی-دولتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران

چکیده

امروزه مسئله ظهور شبکه های اجتماعی و تأثیرات چشمگیر آن بر جوانب گوناگون جامعه بشری اوج گرفته و در این میان سازمان ها نیز از تأثیر این پدیده نوین بی نصیب نمانده‌اند. مدیریت منابع انسانی در جایگاه تنظیم‌گر سازمان، بر خود لازم می داند تا در مواجهه با این گونه تغییرات رویکردی دوراندیشانه اتخاذ کند. پژوهش حاضر با هدف ارائه چهارچوبی به مدیران منابع انسانی به تدوین سیاست هایی برای مواجهه با فرصتها و تهدیدهای استفاده از شبکه های اجتماعی در سازمان های دولتی ایران پرداخته است. روش پژوهش از نوع کیفی بوده و برای استخراج مفاهیم از روش تحلیل مضمون بهره گرفته است. جامعه آماری پژوهش، سازمان‌های دولتی ایران می باشد و نمونه آماری آن شامل مدیران فعلی و سابق بخش منابع انسانی سازمان های دولتی، کارشناسان خبره حوزه فضای مجازی و اعضای هیئت علمی گروه های مدیریت و ارتباطات دانشگاه های استان های تهران و البرز است. برای جمع آوری داده ها علاوه بر مرور گسترده آثار علمی، از ابزار مصاحبه ی نیمه ساختاریافته استفاده شده و با به کارگیری روش نمونه گیری گلوله برفی، با 10 نفر از افراد مصاحبه انجام گرفته است. مجموعا تلاش گردیده با تجزیه و تحلیل داده های پژوهش، فرصت ها و تهدیدهای استفاده از شبکه های اجتماعی در سازمان های دولتی شناسایی شود و سیاست هایی در شش محور قانونی، امنیتی، آموزشی، اخلاقی، شغلی و اجرایی برای مواجهه با چالش های شبکه های اجتماعی در سازمان های دولتی تدوین گردد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Human resource management policies in the face of opportunities and threats of using social networks in the organization

نویسندگان [English]

  • elahe sadat mirsalimi 1
  • mohamad afkaneh 2
1 Department of Business and Government Management, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Business and Government Management, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran
چکیده [English]

Today, the issue of emergence of social networks and its dramatic effects on various aspects of human society have soared, and meanwhile organizations have not remained deprived from the influence of this novel phenomenon. Human resource management, as the organization regulator, deems it necessary to take a prudent approach to face such changes. The present study aims to provide a framework to human resource managers to formulate policies to face the opportunities and threats of using social networks in Iran's government organizations . The research method is qualitative and thematic analysis method is used to extract concepts. The statistical population of the research was Iranian government organizations, and its statistical sample consisted of current and former managers of human resource departments of government organizations, experts in the field of cyberspace and faculty members of management and communication departments of universities in Tehran and Alborz provinces. In addition to extensive review of scientific works, a semi-structured interview tool was used to collect data, and 10 people were interviewed using the snowball sampling method. .Totally, analyzing the research data we tried to identify opportunities and threats of utilizing social networks in government organizations, we dealt with preparing policies in six legal, security, educational, ethical, occupational, and administrative pivots to face social networks in Iranian government organizations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • government organizations
  • policymaking
  • human resource management
  • cyberspace
  • social networks
آرمسترانگ، مایکل (1398)، مدیریت استراتژیک منابع انسانی (راهنمای عمل)، سید محمد اعرابی و امید مهدیه، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی
آقایان، سمیه (1396)، بررسی تسهیم دانش در شبکه‌های اجتماعی، چهارمین همایش بین‌المللی مدیریت رسانه، دانشگاه صداوسیما
ابطحی، سیدحسن (1394)، مدیریت منابع انسانی (از تئوری تا عمل)، تهران، نشر فوژان
امیدوار، تابان و آذری، غلامرضا (1391)، بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی بر سرمایه اجتماعی، نشریه فرهنگ و ارتباطات، 2(6)، 209-181
ابراهیمی، فائزه (۱۳۹۷)، مروری بر بررسی ماهیت سازمان‌ها در عصر اطلاعات و جامعه شبکه‌ای و نقش شبکه‌های اجتماعی-ارتباطی در بسط انتقال اطلاعاتی سازمان‌ها، چهارمین اجلاس بین‌المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی، موسسه آموزش عالی تاکستان
باباشاهی، جبار؛ باتمانی، محمدامین و میمندی توسلی، عذرا (1400)، ارائه‌ی چارچوب خط‌مشی زیرسیستم‌های مدیریت منابع انسانی، دو فصلنامه علمی مدیریت منابع انسانی پایدار، 3(4)، 248-221
بودلایی، حسن؛ آهوپای، مریم؛ کشاورزنیک، بهروز (1399)، رسانه‌های اجتماعی در مدیریت منابع انسانی، تهران، موسسه کتاب مهربان نشر
جلیلی قاسم آقا، امید (1397)، سیاست‌گذاری: مفاهیم، الگوها و فرایندها، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 2(4)، صفحه 114-106
حمیدی زاده، محمدرضا و رضایی، عباس (1388)، نقشه راه چابکی سازمان‌ها بر اساس فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، نشریه مدیریت کسب‌وکار، 1(3)، صفحه 114-85
خانیکی، هادی و بابایی، محمود (1390)، فضای سایبر و شبکه‌های اجتماعی مفهوم و کارکردها، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات جامع اطلاعاتی،1(3)، صفحه 93-71
خواستار، حمزه (1388)، ارائه روشی برای محاسبه پایایی مرحله کدگذاری در مصاحبه‌های پژوهشی، فصلنامه علمی پژوهشی روش‌شناسی علوم انسانی، 15(58)، صفحه 174-161
دیوید، فردآر (1394)، مدیریت استراتژیک، سید محمد اعرابی و علی پارساییان، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی
رحیمی، سمیه؛ خراسانی، اباصلت و رضایی زاده، مرتضی (1399)، بررسی‌های اجتماعی در توسعه منابع انسانی آموزش عالی ایران یک مطالعه کیفی، فصلنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 11(2)، 25-5
رجائی هرندی سعیده و عبدالوند، ندا (1395)، تأثیر شبکه‌های ارتباطی محیط کاری برخط و برون‌خط بر عملکرد شغلی کارکنان، فصلنامه علمی پژوهشی فرایند مدیریت و توسعه، (29)1، 70-51
ساعدی، طاهره (1392)، کاربردهای شبکه‌های اجتماعی مجازی در توسعه فعالیت روابط عمومی سازمان صداوسیما، فصلنامه رسانه،25(2)، صفحه 147-119
سلیمانی پور، روح اله (1389)، شبکه‌های اجتماعی؛ فرصت­ها و تهدیدها، فصلنامه رهاورد، 31، 19-14
شاکری، محمدرضا و بابایی، عباس (1397)، نقش شبکه­های اجتماعی در مدیریت منابع انسانی و ارتباط مدیران سازمانی باهم و کارکنان با مدیران، سومین اجلاس بین‌المللی عمران، معماری و طراحی شهری، تبریز، دبیرخانه دائمی اجلاس
شریفی، سید مهدی؛ مرزبان، بیتا و لبافی، سمیه (1397)، آسیب‌شناسی سیاست‌گذاری تولید محتوای فضای مجازی در ایران، نشریه مدیریت دولتی، 10(2)، 268-251
صدقی،کسری (1394)، بررسی فواید و موانع بکارگیری شبکه‌های اجتماعی موبایلی (پیامرسان) در سازمان‌ها، به راهنمایی: محمدرضا بهبودی، دانشگاه هرمزگان، کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی
طبرسا، غلامعلی؛ شکوهیار، سجاد و الفت، محمد (1397)، تأثیر متناقض رضایت شغلی بر آوای مخرب کارکنان با توجه به نقش میانجی‌گری شبکه‌های اجتماعی و تعهد سازمانی، نشریه مدیریت دولتی، 10(2)، 332-311
کانتر، روزابت (1382)، تحول موفقیت در فرهنگ دیجیتالی فرد، عبدالرضا رضایی‌نژاد، تهران، انتشارات فرا
کمالی، یحیی (1397)، روش‌شناسی تحلیل مضمون و کاربرد آن در سیاست‌گذاری عمومی، فصلنامه سیاست‌گذاری عمومی، 4(2)، 208-189
کوثری، مسعود (1386)، جهان فرهنگی کاربران اینترنت در شبکه دوست‌یابی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات
گری، دسلر (1398)، مبانی مدیریت منابع انسانی، علی پارسیان و سیدمحمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی
موسی نژاد، ملیحه و شیردل، الهام (1400)، مطالعه آینده نگارانه شبکه‌های اجتماعی مجازی با رویکرد سناریونویسی، دو فصلنامه مدیریت راهبردی و آینده‌پژوهی، 4(1)، 23-1
مؤدب، سید امیر و مرادی دولت‌آبادی، حسین (1395)، بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی منطبق بر مدیریت دانش در سازمان‌های اداری مورد مطالعه اداره کل فرهنگی جامعه المصطفی العالمیه، دومین اجلاس بین‌المللی مدیریت و فناوری اطلاعات و ارتباطات،تهران، شرکت خدمات برتر
نقیب السادات، سیدرضا و قصابی، فاطمه (1392)، تحلیل محتوای ساختار و طراحی شبکه‌های اجتماعی ایرانی و غیر ایرانی، فصلنامه‌ی مطالعات اجتماعی و فرهنگی، 1(3)، 244-218
نوابخش، مهرداد؛ هاشم نژاد، فاطمه و زادشم پور، وحید (1389)، بررسی آثار اینترنت و موبایل در تغییر هویت جوانان 29-15 سال استان مازندران، نشریه جامعه‌شناسی مطالعات و جوانان، 1(3)، 170-145
همایونی راد، محمدحسین؛ لگزیان، محمد؛ فراحی، محمدمهدی و کاظمی، مصطفی (1397)، الگوی استفاده از اینترنت توسط کارکنان سازمان‌های دولتی مورد مطالعه سازمان‌های دولتی مشهد، فصلنامه علوم مدیریت ایران، 13(49)، 110-77
هزاوه حصار مسکن، بابک و اشکانی، مهدی (1393)، جستاری بر بازاریابی شبکه‌های اجتماعی و مفهوم آن،اجلاس بین‌المللی توسعه و تعالی کسب‌وکار، تهران.
Ali-Hassan, H., Nevo, D., & Wade, M. (2015). Linking dimensions of social media use to job performance: The role of social capita. Journal of Strategic Information System. 24(2), 65-89.
ALDamoe, F.A., Yazam, M., & Kamal, A. (2012). The Mediating Effect of HRM Outcomes(employee retention) on the Relationship between HRM Practices and Organizational Performance. International Journal of Human Resource Studies. 2(1), 75- 89.
Birkland, T.A. (2014). An introduction to the policy process: Theories, concepts and models of public Policy Making, New York, Routledge.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology. 3(2), 77–101.
Brown. V.R., & Vaughn, E.D. (2011). The writing on the (Facebook) wall: The use of social networking in hiring decisions. Journal of Business & Psychology. 26, 219-225.
Castells. M. (2009). Power Communication. New York, Oxford University Press.
Chik. V. (2010). Customary internet-ional law: Creating a body of customary law for cyberspace. Journal Computer Law & Security Review. 26(1), 3-22.
Demo,G., Neiva., E.R., Nunes. I., & Rozzett. K. (2012). Human Resources Management Policies and Practices Scale (HRMPPS): Exploratory and Confirmatory Factor Analysis. BAR, Rio de Janeiro. 9(4), 395-420.
Francisco J. M., & Ariella. Q. (2014). Web 2.0 Social Networks and E-commerce as Marketing Tools. Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research. 9(1), 56-69.
Farzana. P. (2012). Impact Of Social Media Usage On Organizations. PACIS Proceedings. 192.
Hosain. M.S. (2021). Integration of social media into HRM practices: a bibliometric overview. PSU Research Review Emerald Publishing Limited.(ahead-of-print),1-22.
Ignacio. J., Sandoval. R., & Ramon. J. (2013). Government innovation through social media. Government Information Quarterly. 30(4), 319-326.
Kenawy. G. (2016). Developing Social Media Policy for Public Agencies in Egypt. Journal of the social sciences. 2(1), 1-14.
Kazay. N. (2020). Investigating the role of social networks in increasing organizational performance and employee efficiency. Journal of Humanities Insights. 4(4), 177-1842.
Leonardi. M., Huysman. M., & steinfield. C. (2013). Enterprise Social Media: Definition, History and Prospects for the Study of Social Technologies in Organizations. Journal of Computer-Mediated Communication. 19(1), 1-19.
Lavoie. J., & pychyl. T. (2001). cyberslacking and the procrastination superhighway: a web-based survey of online procrastination, attitudes, and emotion; social science computer review. 19(4), 431- 444
Lim. V. K. G., Teo. T. S. H., & Loo. G. L. (2002). How do I loaf here? Let me count the ways. Communications of the ACM, 45(1), 66- 70.
Meske. C.,Wilms. K., & Stieglitz. S. (2019). Enterprise Social Networks as Digital Infrastructures - Understanding the Utilitarian Value of Social Media at the Workplace. Journal Information Systems Management. 36(4), 350-367.
Marsick. V. J., & Volpe. M. (1999). The nature of and need for informal learning. Journal Advances in developing human resources. 1(3), 1-9.
Marieke. C. (2019). Social media and employer branding. Supervisor: Greet Van Hoye, Ghent University, PHD Business Economics.
Michael. k. (2008). Social and Organizational Aspects of Information Security Management. Research Online is the open access institutional repository for the University of Wollongong. Portugal.
Raipa, A. (2002).General policy and public administration:Development, structure and Reciprocity. The Journal Politics and public administration. 1(1), 11-20.
Skiba. D. J. (2008). Social networking for professionals. Nursing education perspectives. 29, 370-371.
Stanko. T.L., & Beckman. C.M. (2015). Watching You Watching Me: Boundary Control and Capturing Attention in the Context of Ubiquitous Technology Use. Journal Academy of Management. 3(58), 712-738.
Taha. S. (2020). The Underpinning Theories of Human Resource Management. Supervisor: George O. T. University of Kurdistan, Advance Human Resource Management.
Wahaj. H. (2021). Human Resources Management and Information Technology: An Overview of Developing Countries. International Journal of Research in Engineering and Science, 9(1),1-6.
Wellman. J. (2009). Organizational learning: How companies and institutions manage and apply knowledge. New York, palgrave Macmillan.
Yeop lee. S., & Woo lee. S. (2020). Social Media Use and Job Performance in the Workplace: The Effects of Facebook and KakaoTalk Use on Job Performance in South Korea.International Journal Sustainability. 12(10), 1-19.
Zeidner. R. (2007). How deep can you probe?. Human Resource Magazine. 52(10), 57-62.