هوش سازمانی: شناسایی مؤلفه‌ها با رویکرد رفتاری و عاطفی/ اجتماعی و رتبه‌بندی به روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد، گروه مدیریت دولتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استاد،گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

هوش سازمانی، مفهومی چندبعدی است که از دیدگاه معرفت­شناختی قابل بررسی با رویکردهای شناختی، رفتاری و عاطفی/ اجتماعی است. باعنایت‌به تمرکز عمده تحقیقات حوزه هوش بر بعد شناختی (در سطح فردی و سازمانی) کمبود تحقیقات جهت بررسی ابعاد رفتاری و عاطفی/ اجتماعی هوش، مشهود است. هدف اصلی این تحقیق شناسایی مؤلفه­های هوش سازمانی در ابعاد رفتاری و عاطفی/ اجتماعی و سپس رتبه‌بندی آنهاست. بدین‌منظور، درگام اول براساس نتایج مصاحبه نیم­ساختاریافته با ده خبره و به‌کارگیری تحلیل تم، مدل مفهومی با چهارده مؤلفه در دو بعد مذکور شناسایی شد. در گام بعدی رتبه‌بندی مؤلفه­های احصاشده، براساس نظرات پانزده نفر از خبرگان و به‌کارگیری فن مدل­سازی ساختاری تفسیری در نه سطح صورت گرفت. برای افزایش هوش سازمانی در بانک­ها، براساس نظرات جامعه آماری، اکثر مؤلفه­های بعد عاطفی نسبت به مؤلفه­های بعد رفتاری با اهمیت بیشتری ‌رتبه­بندی شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying the Components of Organizational Intelligence through Behavioral and Emotional/Social Approach and Ranking them by Interpretive Structural Modeling

نویسندگان [English]

  • mahnaz karimi 1
  • Abolhassan Faghihi 2
  • Akbar Alam Tabriz 3
1 Ph.D Student of Public Administration, Human Resource Management, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran,Iran
2 Abolhassan Faghihi, Professor, Department of Public Administration, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
3 Professor of Industrial Management, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Organizational intelligence is a multi-dimensional concept applicable to investigation from an epistemological perspective by cognitive, behavioral, and emotional / social approaches. Due to the main focus of researches of intelligence on the cognitive dimension (at the individual and organizational level), lack of researches relating to the measurement of behavioral and emotional / social dimensions of intelligence is evident. The main purpose of this research is to identify the components of organizational intelligence at behavioral and emotional / social dimensions, and ranking them. Hence, based on the results of a half-structured interview with ten experts and employing theme analysis, a conceptual model with 14 components was identified in both dimensions in the first step. In the next step, the components were ranked based on the views of fifteen experts and the use of interpretive structural modeling techniques at nine levels. In the majority of cases, the components of emotional dimensions were ranked as most important than the components of behavioral dimension based on the views of the statistical community.

کلیدواژه‌ها [English]

  • organizational intelligence
  • behavioral approach
  • emotional / social approach
  • structural interpretative modeling
خورشید، صدیقه و پاشازاده، عاطفه (1391)، تأثیر هوش سازمانی بر قابلیت­های عاطفی و یادگیری سازمانی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات مدیریت بهبود و تحول، 22(69): 25 ـ 58. 
طبرسا، غلامعلی و نظرپوری، امیرهوشنگ (1391)، بررسی تأثیر سرمایه‌های فکری بر هوشمندی سازمانی در سازمان‌های عصر دانش، فصلنامه پژوهش‌های ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ، 4 (2): 51 ـ 71.
عرفانی خانقاهی، معصومه و جعفری، پریوش (1389)، هوشسازمانیوارتقای آندردانشگاه، تهران، فراشناختی اندیشه.
علوی، سیدبابک و قلی‌پور، آرین (1388)، شناسایی عوامل مؤثر بر رفتارهای فراتر از نقش اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها: مطالعه‌ای در دانشگاه صنعتی شریف، فصلنامه علوم مدیریت ایران، 4 (14): 1 ـ 30. 
فقیهی، علی‌رضا (1388)، بررسیوضعیتهوشسازمانیوزارتآموزش‌و‌پرورشوارائه چهارچوب­هایمفهومیمناسب، به راهنمایی پریوش جعفری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، رساله دکتری مدیریت آموزشی.
ﻣﺼﻠﺢ، ﻋﺒﺪاﻟﻤﺠﻴﺪ؛ ﺑﺤﺮﻳﻨﻲ‌زاده، ﻣﻨﻴﺠﻪ و الهیاری ﺑﻮزﻧﺠﺎﻧﻲ، اﺣﻤﺪ (1392)، تأثیر بازاریابی درونی بر هوش ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ در ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻓﻨﺎور، فصلنامه پژوهش‌های ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ، 5 (2): 52 ـ 31.
نظرپوری، امیرهوشنگ (1392)، طراحی و تبیین مدل هوشمندی سازمانی در سازمان­های دانش‌بنیان، به راهنمایی علی رضائیان و غلامعلی طبرسا، دانشگاه شهید بهشتی، رساله دکتری مدیریت.
Akgün,Ali E, Byrne ,John, Keskin, Hali (2007) Organizational intelligence: a structuration view. Journal of Organizational Change Management, 20(3) ,272-289.
Akgün,Ali E ,Keskin, Halit, Byrne,John (2009) Organizational emotional capability, product and process innovation, and firm performance: An empirical analysis, Engineering and Technology Management , 26 (2009) 103 - 130.
Albrecht, Karl. (2010). Organizational intelligence & knowledge management: thinking outside the Silos, Retrieved, 2013 available at: www.KarlAlbrecht.com
Albrecht, K, (2003).Organizational Intelligence. Survey Preliminary Assessment , Retrieved, 2006, from http://www.karl Albrecht.com.
Broger, Daniel (2011) Structuration theory and organization research, Markus Schwaninger, Müller-Stewens Günter, Doctoral dissertation The university of st.Gallen.
Ercetin,S.(2004) .The abilities related to organizational intelligence and their action dimensions at school. Educational research Quarterly, 10(2), 3-18.
Erçetin, Ş, Potas, N, Hamedoğlu, M. Ali, Nuray, Kisa. (2007(. Using multi-dimensional organizational intelligence measurements to determine the institutional and managerial capacities of technical education institutions for girls. world applied scinces journal, 2(3). 151-157.
Giorgi, Gabriele .(2013). Organizational emotional intelligence: development of a model. International Journal of Organizational Analysis, 21 ( 1), 4-18.
Istudor, Nicolae, Ursacescu, Minodora, Sendroiu, Cleopatra, Radu ,Ioan (2016) Theoretical Framework of Organizational Intelligence: A Managerial Approach to Promote Renewable Energy in Rural Economies , Energies, 9 ( 639), 1 - 20.
McMaster, M. D.(1998) .Organizational intelligence. Talk given at the Industrial Society. London.
Potas ,N, Erçetin S.S, Koçak, S (2010) Multi dimensional organizational intelligence measurements for determining the institutional and managerial capacity of girls’ technical education institution (Diyarbakir, anliurfa and Konya/Turkey). African Journal of Business Management,4(8), 1644-1651, www.academicjournals.org/AJBM
Shamini, Saraswathy, Ahmad, Mohd. Sharifuddin, Tang, Alicia , Mostafa, Salama A. (2016) The Collective Intelligence Concept: A Literature Review  fromThe Behavioral and cognitive perspective, International Symposium on Agent, Multi-Agent Systems and Robotics (lSAMSR), Bangi, Malaysia.
Travica , Bob.(2015) .Modeling organizational intelligence: Nothig googles like Google. Online Journal of Applied Knowledge Management, 3(2), 1-18.
Thomas c.Powell, Dan lovallo,Craig R.Fox, (2011). Behavioral strategy. Strategic Management Journal, 32, 1369–1386.
Upadhyay, Archana, Singh, A.P.(2018) Organizational intelligence and role efficacy: An application towards technical grade railways employees , Indian Journal of Health and Well-being , 9 (3), 436- 440.