شناسایی ابعاد و مولفه‌های بهسازی منابع انسانی در آموزش و پرورش به منظور ارائه یک مدل مفهومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت اموزشی واحد زنجان دانشگاه ازاد اسلامی زنجان ایران

2 نویسنده مسئول استادیار گروه مدیریت اموزشی واحد زنجان دانشگاه آزاد اسلامی زنجان ایران

3 استادیار مدیریت آموزشی .واحد زنجان دانشگاه آزاد اسلامی زنجان ایران

4 استادیار گروه روان شناسی واحد زنجان . دانشگاه ازاد اسلامی زنجان ایران

چکیده

پژوهش حاضر به‌منظور ارائه الگوی بهسازی منابع انسانی در آموزش‌وپرورش، انجام شده است. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت داده‌ها از نوع آمیخته است. جامعه آماری شامل کلیه کارشناسان اداری آموزش‌وپرورش استان زنجان (1011=N) است که از بین آنها 280 نفر به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. با استفاده از مطالعات پیشینه و ادبیات پژوهش، مصاحبه و اجرای فن دلفی، پرسشنامه‌ای برای تعیین وضعیت موجود برنامه‌های بهسازی منابع انسانی، تدوین شد. روایی پرسشنامه ازطریق روایی محتوا و روایی سازه مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 81/0 ارزیابی شد. نتایج نشان داد که وضعیت موجود برنامه‌های بهسازی منابع انسانی در ابعاد بهسازی "اخلاقی"، "اجتماعی ـ فرهنگی" و بعد "فردی" از میزان رضایت نسبی برخوردار است ولی ابعاد "سازمانی"، "حرفه‌ای" و "آموزشی" پایین‌تر از حد متوسط بودند. مدل نهایی در چهار بخش: فلسفه و اهداف، ابعاد و مؤلفه‌ها، فرایند اجرایی و برون‌داد مدل طراحی شد. باتوجه‌به نتایج پژوهش، در بخش ابعاد و مؤلفه‌ها، مقدار شاخص نیکویی برازش 97/0 و مقدار شاخص میانگین مربعات خطای برآورد 048/0 برآورد شد و اعتبار کل مدل نیز به تأیید متخصصان امر رسید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying the Dimensions and Components of Human Resource Improvement in Education for Proposing a Conceptual Model

نویسندگان [English]

  • mohammad bigdeli 1
  • Rasoul Davoudi 2
  • Naghi Kamali 3
  • Gholamhossein Entesar Fomani 4
1 Teacher of Education
2 Faculty of Islamic Azad University of Zanjan
3 Assistant of Educational Management, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan
4 Assistant Professor. Zanjan Free University
چکیده [English]

This research is intended to present a model for human resource improvement in education. This is an applied research following mixed method for data collection. The statistical population includes all administrative experts in educational offices in Zanjan province (N = 1011), of whom 280 were selected as sample group through stratified random sampling. Using the literature of the issue, interviews and performing Delphi techniques, a questionnaire was developed to determine the present status of human resource improvement programs. The questionnaire was verified through content and construct validity, and its reliability was confirmed using Cronbach's alpha coefficient of 0.81. The results indicated that the current status of human resource improvement programs is relatively satisfactory in terms of "moral", "socio-cultural" and "individual" dimensions. Yet, "organizational", "professional" and "educational" dimensions are lower than the average. The final model was designed including four aspects: philosophy and objectives, dimensions and components, executive process, and model output. According to the results of the research, the value of the fitting goodness index was 0.97 in relation to dimensions and components. The mean value of the mean square error estimate was at 0.048. The total validity of the model was confirmed by the experts.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • improvement
  • human resource
  • improvement programs
  • human resources improvement model
برزگر، نادر (1384)، تعیین اثربخشی آموزش‌ها با رویکرد بهسازی منابع انسانی، اولین همایش نقش آموزش در صنعت در گروه صنعتی ایران‌خودرو، تهران.
برومند، زهرا (1389)، مدیریت رفتار سازمانی، تهران: انتشارات دانشگاه پیام‌نور.
بلانچارد، کنت؛ راندولف، آلن و کارلوس، جان (1379)، سه کلید توان‌افزایی، ترجمه فضل‌الله امینی، تهران: نشر افرا.
پورکریمی، جواد (1388)، طراحی الگوی بهسازی اعضای هیئت‌علمی جهاد دانشگاهی، به راهنمایی: علی‌رضا کیامنش، دانشگاه تربیت معلم، پایان‌نامه دکتری، مدیریت آموزشی.
پورکریمی، جواد؛  فرزانه، محمد و نوروزی، میترا (1395)،واکاوی صلاحیت‌های حرفه‌ای مدیران مدارس؛ یافته‌های یک پژوهش ترکیبی، مدیریت مدرسه، 4(1): 1 ـ 25.
جمشیدی اوانکی، مینا و میرابی، حمیدرضا (1389)، تئوری‌های پیشرفته مدیریت، تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
جمشیدی، لاله (1386)، بررسی وضعیت بالندگی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی و ارائه الگویی به‌منظور بهبود مستمر آن، به راهنمایی محمدحسن پرداخت‌چی، دانشگاه شهید بهشتی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مدیریت آموزشی.
چرخاب، ملیحه (1392)، ارائه الگوی آینده‌پژوهی در توسعه منابع انسانی آموزش‌وپرورش (مطالعه موردی: مدیران آموزش‌وپرورش استان خوزستان)، به راهنمایی: محمد حسین‌پور، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات خوزستان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مدیریت آموزشی.
خائف الهی، احمدعلی؛ رجب‌زاده، علی و لاجوردی، اشرف (1388)، ارائه مدل بهسازی منابع انسانی با‌تأکید‌بر نقش فناوری‌های نوین، مجله پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 2(1): 1 ـ 26.
خرده‌گیر، سعید؛ عسکری، احمد و رنجبر، مختار (1396)، بررسی شاخص‌های بهسازی منابع انسانی و تأثیر آن بر اثربخشی عملکرد کارکنان، فصلنامه علمی- پژوهشی رهیافتی نو در مدیریتآموزشی، 8(2): 245 ـ 262.
دراکر، پیتر (1999)، چالش‌های مدیریت در سده بیست‌ویکم، ترجمه محمود طلوعی، تهران: خدمات فرهنگی رسا.
دعایی، حبیب‌الله (1392)، مدیریت منابع انسانی (نگرش کاربردی)، مشهد: بیان هدایت نور.
سند تحول بنیادین (1390)، سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، مشهد: شورای عالی انقلاب فرهنگی.
شفیع‌زاده، حمید، (1389)، ارائه مدلی برای بهسازی اعضای هیئت‌علمی در دانشگاه اسلامی، به راهنمایی: دکتر مصطفی اجتهادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، رساله دکتری، مدیریت آموزش عالی.
شورای عالی آموزش‌وپرورش، (1396).
صبرکش، علی‌رضا؛ مزینانی، حبیب‌الله و نورمحمدی، هادی (1392)، آموزش و توسعه منابع انسانی در سازمان، مطالعات مدیریت بر آموزش انتظامی، 6(4): 107 ـ 134.
عباس‌زادگان، محمد و ترک‌زاده، جعفر (1381)، نیازسنجی آموزشی در سازمان­ها، تهران: شرکت سهامی انتشار.
عبداللهی، مژگان (1392)، طراحی الگوی آموزش و بهسازی مبتنی‌بر شایستگی برای مدیران آموزش سازمان‌ها (مورد: مدیران آموزش صنعت ـ ایدرو)، به راهنمایی کوروش فتحی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، رساله دکتری، مدیریت آموزشی.
غنی‌زاده گرایلی، مهری؛ جعفری، پریوش و قورچیان، نادرقلی (1396)، شناسایی ابعاد و سنجش وضعیت مؤلفه‌های بهسازی معلمان مقطع متوسطه (مورد: استان تهران)، مدیریت مدرسه، 5(2): 41 ـ 60.
قنبری، سیروس و محمدی، بهرام (1395)، الگوی توسعه حرفه‌ای مدیران مدارس دوره متوسطه: یک تحقیق کیفی. مدیریت مدرسه: 123 ـ 143.
لبادی، زهرا (1386)، بررسی صلاحیت‌های مدیران آموزش عالی باعنایت‌به شاخص‌های بین‌المللی و ارائه چارچوب ادراکی مناسب، به راهنمایی دکتر مصطفی اجتهادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، رساله دکتری، مدیریت آموزشی.
مرزبان، زهرا (1388)، بررسی ضرورت تأسیس مرکز بالندگی اعضای هیأت‌علمی در دانشگاه شهید بهشتی، به راهنمایی محمد قهرمانی، دانشگاه شهید بهشتی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته آموزش بزرگسالان.         
مقدسی، جواد؛ محمدخانی، کامران و محمدداودی، امیرحسین (1396)، مقایسه وضعیت موجود و مطلوب ابعاد و مؤلفه‌های بهسازی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی، نوآوری‌های مدیریت آموزشی، 12(3): 63 ـ 81.
میرسپاسی، ناصر (1390)، رهبری و مدیریت آموزشی، تهران: انتشارات یسطرون.
نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم و پورکریمی، جواد ( 1387)، ارائه الگوی مفهومی بهسازی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، پژوهش در نظام‌های آموزشی، 2(5): 101 ـ 121.
نیاز‌آذری، کیومرث (1381)، رفتار در روابط انسانی در سازمان‌های هزاره سوم، تهران: انتشارات فراشناختی اندیشه.
Baruch, y, (2003), Self-performance appraisal via direct- manager appraisal: a case of congruence, Journal of managerial phycology, 11(6), 50-65.
Bizzell, B. E, (2011), Professional Development of School Principals in Virginia, Faculty of the Virginia Polytechnic Institute, Blacksburg, Virginia.
Brody, C. & Scholar, F, (2007), Success Factors for Facully develomment in Thaihand Higher Education, TUSEF: http://www.fulbrightthai.org
Brown, C. & Militello, M, (2016), Principal's perceptions of effective professional development in schools.Journal of Educational Administration, 6(4), 56-67.
Brrgquist, W. H & Phillips, S. R, (1975), Components of an Effective Faculty Development Program,The Journal of Higher Education, 46(2), 177-211.
Conaock, M. & Johns, L, (1988), Total quality management and its humanistic orientation towards organizational analysis, theTQM magazine, 10(4), 26-31.
Cooper, R. A, (2004), Public police and human resource development. Seminar of 19 th,  November, 1-18.
Gaff, J, G, (1973), Making the difference: The impacts of faculty, Journal of Higher Education, 44(8), 605-622.
Hall, W, (2005), Models for Tertiary teaching Units, The Australian Journal of Education, 21(1), 55-64.
Kanokorn, S, Pongtorn P. & Ngang T, (2014), Professional development of school principals,Social and Behavioral Sciences, 116, 77-81.
Lee, J, (1996), Faculty Development: Opportunity and Satisfaction, National Education Associassion; Office of Higher Education.
Mc Afee, O, (2008), Current Characteristics of Faculty Development in Public Two-year Colleges in Arkansas;Doctoral Dissertation, University of Capella.
Mizaur, D. G, (1993), Quality & productivity forthe 21stCentury Organization keynote address, 4thInternational management:A Catalyst conference on productivity and Quality Research, Miami, F1, February.
Resnik, D. B, (1983), The ethice of scienee, N,Y: routeleddge.
Reston, V. A, (2015), National Policy Board for Educational Administration, Professional Standards for Educational Leaders,American Association of Colleges of Teacher Education.
Rischman, J, (2007), Andragogy: History, meaning, context, function. At: River, New York: Prentice-Hall, http://www.andragogy.net.
Scher, L & O'Reilly, F, (2009), Professional development for K-12 math and science teachers: What do we really know? Journal of Research on Educational Effectiveness, 2(3), 209- 249.
Stanley, C. A, (2001), The faculty development portfolio: A Framework for documenting the professional development of faculty developer,The journal of innovative higher education, 26(1), 23-36.
Wallace, M, (2009), Making sense of the links: Professional development, teacher practices, and student achievement,Teachers College Record, 111(2), 573-596.
Zairi, M. & Peters, J, (2002), The impact of social responsibility on business performance. Managerial Auditing Journal, 17(4), 422-456.