طراحی مدل شایستگی‌ مدیران سازمان برنامه و بودجه کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 استاد دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

3 دکترای مدیریت دولتی گرایش منابع انسانی/ دانشکده مدیریت/ دانشگاه تهران

چکیده

نقش مهم و راهبردی سازمان برنامه و بودجه کشور در راهبری و خط‌مشی‌گذاری کشور بر کسی پوشیده نیست. این سازمان برای اینکه بتواند وظایف خود را به درستی به انجام رساند و در جهت تحقق هرچه بهتر مأموریت‌های خود گام بردارد باید مدیرانی شایسته و لایق داشته باشد. هدف اصلی این پژوهش کیفی-اکتشافی شناسایی شایستگی‌های عمومی و اختصاصی مدیران این سازمان است و این پژوهش در جهت پاسخ به این پرسش انجام شده است که شایستگی‌های عمومی و اختصاصی مدیران سازمان برنامه و بودجه کشور چیست؟ بدین منظور علاوه بر استخراج شایستگی‌ها با تحلیل محتوای کیفی وظایف سازمان برنامه و بودجه کشور، 19 مصاحبه نیز با خبرگان انجام شد و با استفاده از روش تحلیل تم، تحلیل شدند. در نهایت شایستگی‌های مدیران سازمان برنامه و بودجه کشور در قالب 8 تم اصلی دانش توسعه‌ای، مهارت رهبری اقتصادی، مهارت پژوهشگری، مهارت خط‌مشی‌گذاری مالی و اقتصادی، پایش‌ اقتصادی، سیاسی و قانونی، اخلاق حرفه‌ای، مهارت ارتباطی و رعایت شایسته‌سالاری ( 5 مورد اول شایستگی اختصاصی و 3 مورد بعدی شایستگی عمومی) شناسایی شدند و مورد بررسی قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Designing a Competency Model for Plan and Budget Organization’s Managers

نویسندگان [English]

  • Alireza Dehghanpour Farashah 1
  • Aliasghar pourezzat 2
  • Afsaneh Dehghanpour Farashah 3
1 Public administration,. faculty of management. university of Tehran. Tehran. Iran.
2 professor ,. pubic administration. faculty of management. University of Tehran. Tehran. Iran
3 Ph.D. in public administration. faculty of management. University of Tehran. Tehran. Iran.
چکیده [English]

The important and strategic role of the Plan and Budget Organization in leading and policy making of the country is indisputable. To be able to perform its duties properly and to take steps towards the best possible fulfillment of its missions, this organization must have competent managers. The main purpose of this qualitative-exploratory study was to identify the general and specific competencies of this organization's managers and this research was conducted to answer the question: what are the general and specific competencies of the Plan and Budget Organization’s managers? To this end, in addition to extracting competencies from duties of the Plan and Budget Organization through qualitative content analysis, 19 interviews were conducted with experts and analyzed by thematic analysis. Finally, managers' competencies of the Plan and Budget Organization were identified in the form of 8 main themes, namely, developmental knowledge, economic leadership skills, research skills, financial and economic policy making skills, economic, political and legal monitoring, professional ethics, communication skills and compliance with meritocracy (The first 5 items were specific competencies and the next 3 items were general competencies) and examined.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Plan and Budget Organization
  • Competency model of managers
  • Specific and general competencies
  • Meritocracy
اسدی، اسماعیل؛ کوشکی جهرمی، علیرضا؛ بانشی، عبادا... و صادقی، رضا. (1398). مقاله پژوهشی: طراحی و تدوین الگوی شایستگی مدیران دولتی‌ایران. مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی،3(10)،197-226.
الوانی، سید مهدی؛ اردلان، امید و محمدی فاتح و اصغر (1386). ﻃﺮﺍﺣﻰ و تدوینﺍﻟﮕﻮی مناسب شایستگی‌های مدیران و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ در سازمان ارتش ج.ا.ا با بهره‌گیری از دیدگاه امام خامنه‌ای (مد ظله العالی)، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی،1(1)،1-30.
اسماعیلی، مهدی (1380). شایستگی‌های محوری دنیای کار، هجدهمین کنفرانس سالانه مهندسی مکانیک، تهران.
اکرامی، محمود و رجب زاده، سمیه (1390).  توسعه مؤلفه‌های مقیاس سنجش شایستگی مدیران، فرآیند مدیریت و توسعه، 24(3)،49-69.
بابایی، ایرج؛ عباس پور، عباس؛ اسدزاده، حسن؛  دلاور، علی و عبدالهی، حسین (1397). تعیین سهم عوامل فردی, روان شناختی و سازمانی در پیش بینی شایستگی کارکنان شهرداری شهر کرج. پژوهش‌های مدیریت در ایران، 22(1)،1-22.
بازیاری، عزت الزمان و امیرتاش، علی محمد (1385). انتصاب مدیران با ضوابط شایسته‌سالاری در سازمان تربیت بدنی، نشریه علوم حرکتی و ورزش، شماره 7.
بلالی شهواری، سجاد؛ یعقوبی، نورمحمد و وفادار، میلاد (1398). واکاوی، اولویت بندی و ارائه الگوی شایستگی‌های محوری مدیران، مورد مطالعه: ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان سیستان و بلوچستان، پژوهش‌های مدیریت عمومی،12(45)، 109-134.
پور عزت، علی اصغر؛ مختاریان پور، مجید و امینی، علی (1398). طراحی مدل شایستگی سفیران جمهوری اسلامی ایران. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی،11(2)،56-29.
جامعی، مرضیه؛ مهرعلی زاده،  یداله؛ قشقایی زاده،  نصراله و حسین پور، محمد. (1400). طراحی مدل سلسله مراتبی شایستگی مدیران با رویکرد مدارس کارآفرینانه. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی،15(2)،141-121.
جوادی فرد، فاطمه؛ امیرکبیری، علیرضا و دهگان، محمود. (1400). طراحی و تبیین مدل شایستگی مدیران شهرداری تهران. فصلنامۀ علمی مطالعات منابع انسانی،11(1)،102-126.
خواجه علی جهانتیغی, زهرا, عبدالهی, معصومه. (1399). ارائه مدل شایستگی کارکنان دانشگاه پیام نور با روش‌شناختی تئوری داده بنیاد. فصلنامه مدیریت و چشم انداز آموزشی، 2(3)،43-68.
دانایی فرد، حسن؛ رجب زاده، علی و حصیری، اسد (1388). ارتقاء اعتماد درون سازمانی در بخش دولتی: بررسی نقش شایستگی مدیریتی مدیران، مجله پژوهش‌های مدیریت عمومی، ۲(4)، ۵۹-۹۰.
درویش، حسن؛ موغلى، علیرضا؛ موسوى، محمد و پناهى، بلال( 1393 ).  تبیین شایستگى هاى منابع انسانى در شرکت ملى پتروشیمی ایران، پژوهش نامه مدیریت تحول،6(11)،111-92.
دیواندری، علی؛ نیکوکار، غلامحسین؛ نهاوندیان، محمد و آقازاده، هاشم (1387). بازارگرایی و عملکرد کسب و کار در ایران. مدیریت بازرگانی،1(1)،54-39.
رحمانی، محمود؛ هاشمی، سیداحمد و باقری، مهدی (1398). تبیین الگوی شایستگی مدیران بر پایه رفتار کارآفرینانه و اعتماد سازمانی مدیران آموزشی، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی،2(13)،128-111.
رشید، خسرو؛ کریمی، کامبیز و عطایی، مائده (1399). تعیین و طبقه‌بندی شایستگی‌های عمومی و اختصاصی شغلی بازرسان مراکز دولتی. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی،12(3)،183-207.
صالحی کردآبادی، سجاد؛ ثابت، سمیه و رسا، علیرضا (1390). مدیریت شایستگی در سازمان‌های دولتی و سنخ شناسی آن در ایران، فصلنامه توسعه سازمانی پلیس،8(3)، 89. 
سعیدی، فرهاد؛ یوسفی، سعید؛ صبحیه، محمدحسین و زرگرپور، حمید (1401). توسعه الگوی شایستگی مدیران در صنایع پروژه محور بخش دولتی با رویکرد تئوری داده‌بنیاد، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 14(1)، 155-183.
سیدجوادین، سیدرضا؛ سعادت نهاد، محمدحسین؛ امیری، مجتبی و لسانی فشارکی، محمد علی (1400). شناسایی شایستگی‌های مدیران اصلح؛ تحقیق موضوعی در قرآن کریم. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 13(4)، 85-114.
عاشقی، حسن؛ بیگی، طاهره و شاهسون، روح اله (1398). شناسایی و طبقه بندی شایستگی‌های مدیران تعاونی‌ها. تعاون و کشاورزی (تعاون)، 8 (29)، 35-56.
عسگری، ناصر؛ نیکوکار، غلامحسین؛ صفری، حسین و غلامی، مهرداد. (1394). الگوی شایستگی‌های مدیران دولتی جمهوری اسلامی ایران بر اساس سند چشم‌انداز 1404. مدیریت در دانشگاه اسلامی،4(9)،23-38.
نیازی قاضیانی، فرزانه؛ معمارزاده طهران، غلامرضا؛ الوانی، سیدمهدی؛ البرزی، محمود. (1398). طراحی مدل شایستگی کارکنان بر مبنای نوع سازمان‌های دولتی ایران. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، 3(5)، 171-180.
محمدپور، احمد،  (1397)، ضدروش: زمینه‌های فلسفی و رویه‌های عملی در روش شناسی کیفی. چاپ اول ویراست دوم. تهران: لوگوس.
میرسپاسی، ناصر و غلام‌زاده، داریوش (1388).  طراحی الگوی شایستگی برای پرورش مدیران در بخش دولتی ایران (مطالعه موردی: مدیران بخش میانی صنعت)، آینده پژوهی مدیریت،20(83)،1-16.
واعظی، رضا؛ سیدنقوی، میرعلی؛ حسین پور، داود و تاجی، فاطمه. (1399). الگوی شایستگی‌های مدیران منابع انسانی سازمان‌های دولتی در شرایط جهانی شدن. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 29(96)، 9-44.
Abbaspour, A., Rahimian, R., Delavar, A., Ghiasi, S., & Hashemian, F. S. (2016). Conceptual Model of Competency in Managers of National Iranian Gas Company. The Social Sciences, 11(26), 6193-6197
Alidrisi, H. M., & Mohamed, S. (2022). Developing a personal leadership competency model for safety managers: a systems thinking approach. International journal of environmental research and public health19(4), 2197.
Alvarenga, J. C., Branco, R. R., Guedes, A. L. A., Soares, C. A. P., & e Silva, W. D. S. (2019). The project manager core competencies to project success. International Journal of Managing Projects in Business.
Chan, D.C.)2006(. Core competencies and performance management, Canadian public libraries, Library Management, Vol. 27, Iss 3, pp. 144 – 153.
Çitaku, F., & Ramadani, H. (2020). Leadership Competency Model-Drenica: Generalizability of Leadership Competencies. International Journal of Organizational Leadership9(3), 152-162.
Gilgeous, V., & Parveen, K. (2001). Core competency requirements for manufacturing effectiveness. Integrated Manufacturing Systems.
Horton, S., Hondeghem, A., & Farnham, D. (Eds.). (2002). Competency management in the public sector: European variations on a theme (Vol. 19). IOS Press.
Horváthová, P., Čopíková, A., & Mokrá, K. (2019). Methodology proposal of the creation of competency models and competency model for the position of a sales manager in an industrial organisation using the AHP method and Saaty’s method of determining weights. Economic research-Ekonomska istraživanja32(1), 2594-2613.
Hondeghem, A., & Vandermeulen, F. (2000), Competency Management in The Flemish and Dutch Civil service. International Journal of Public Sector Management, 13(4) 342-353.
Intagliata, J., Ulrich, D. & Smallwood, N. (2000). Leveraging Leadership Competencies to produce leadership brand: Creating distinctiveness by focusing on strategy and results. Human Resource planning, 23(3), 1-23.
Fowler, S. W., King, A. W., Marsh, S. J., & Victor, B. (2000). Beyond products: new strategic imperatives for developing competencies in dynamic environments. Journal of Engineering and Technology Management, 17(3-4), 357-377.
Kohl, M., Heimeldinger, C., Brieke, M., & Fottner, J. (2019, July). Competency model for logistics employees in smart factories. In International Conference on Applied Human Factors and Ergonomics (pp. 133-145). Springer, Cham.
Lucia, A. D., & Lepsinger, R. (1999). Art & science of competency models. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Maher, E., Nielsen, S., Summers, R., & Wood, P. (2021). Core competencies for Australian pharmacists when supplying prescribed opioids: a modified Delphi study. International Journal of Clinical Pharmacy, 43, 430-438.
Moradi, S., Kähkönen, K., Klakegg, O. J., & Aaltonen, K. (2020). A competency model for the selection and performance improvement of project managers in collaborative construction projects: Behavioral studies in Norway and Finland. Buildings11(1), 4.
Naranjee, N., Sibiya, M. N., & Ngxongo, T. S. P. (2019). Development of a financial management competency framework for Nurse Managers in public health care organisations in the province of KwaZulu-Natal, South Africa. International Journal of Africa Nursing Sciences11, 100154.
Petts, N. (1997). Building growth on core competences—a practical approach. Long Range Planning30(4), 551-561.
Branine, M., & Pollard, D. (2010). Human resource management with Islamic management principles: A dialectic for a reverse diffusion in management. Personnel Review.
Redick, A.; Reyna, I.; Schaffer, C. & Toomey, D. (2014). Four-factor Model for Effective Project Leadership Competency. Journal of Information Technology and Economic Development, 5(1),pp. 53-67.
Saunders, M., Lewis, P., & Thornhill, A. (2012). Research Methods for Business Students (Six Edation.). Prentice Hall: London.
Scott, W. R., & Davis, G. F. (2015). Organizations and organizing: Rational, natural and open systems perspectives. Routledge.
Shimoni, B, (2017). A sociological perspective to organization development Habitus Oriented Consulting, Organizational Dynamics, 46(3),165-170
Shirley, F. (2011) Adequacy Testing Techniques by Managers. Translation by Mehdi Asadi Qarabaghi and Ali Bayati, Tehran: Arg, First Edition. (In persian)
Shum. C. Gatling, A., & Shoemaker, S. (2018). model of hospitality leadership competency for frontline and directorlevel managers: Which competencies matter more? International Journal of Hospitality Management, 74, 57–66.
Skorkova, Z. (2016). Competency models in public sector. 3rd International Conference on New Challenges in Management and Organization: Organization and Leadership, 2 May 2016, Dubai,
Soderquist, K. E., Papalexandris, A., Ioannou, G., & Prastacos, G. (2010). From task‐based to competency‐based: A typology and process supporting a critical HRM transition. Personnel Review. 39 (3), 325-346.
Thornton, G. C., Ill, &. Rupp, D. E. (2006). Assessment Centers in Human Resource Management: Strategies for Prediction, Diagnosis and Development. Lawrence Erlbaum Associates.
Turnipseed, D. L. (2002). Are good soldiers good?: Exploring the link between organization citizenship behavior and personal ethics. Journal of business research55(1), 1-15
Cochran, G. R. (2009). Ohio State University extension competency study: Developing a competency model for a 21st century extension organization.