ارائه چارچوب چندسطحی سرمایه انسانی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها با کاربست مطالعه تطبیقی دانشگاه‌های منتخب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارائه چارچوب چندسطحی سرمایه انسانی اعضای هیئت‌علمی با استفاده از رویکرد تطبیقی انجام شده است.
این پژوهش به لحاظ هدف و ماهیت کاربردی از نوع توصیفی – تحلیلی است که مبتنی بر پارادایم پژوهش کیفی به روش تحلیل محتوای کیفی پیام‌های آشکار با رویکرد استقرایی انجام شد. جامعه آماری شامل آگهی‌های استخدام اعضای هیئت‌علمی دانشگاه-های معتبر خارجی بود که از این میان با توجه به سه معیار: 1) شناخته شدن دانشگاه‌ها در دنیا به‌عنوان دانشگاه برتر، 2) نزدیکی و قرابت دانشگاه‌ها به لحاظ ساختار نظام آموزش عالی با نظام آموزش عالی ایران، و 3) کفایت اطلاعات آگهی‌های مندرج در وب‌سایت‌های رسمی دانشگاه‌ها مطابق با اهداف پژوهش، تعداد 9 دانشگاه برتر دنیا و تعداد 4 دانشگاه منطقه‌ای به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. داده‌ها شامل وجوه مشترک و افتراقی شایستگی‌ها و صلاحیت‌های سرمایه انسانی اعضای هیئت‌علمی مستخرج از اسناد منتخب با استفاده از روش تحلیل محتوای استقرایی و رویکرد تطبیقی تجزیه‌وتحلیل و مقوله‌بندی شدند. دستاورد حاصل دربردارنده 79 معیار و 4 سازه اصلی «شایستگی‌های شناختی و فراشناختی، شایستگی‌های عاطفی و فرهنگی، صلاحیت‌های تدریس و پژوهش، و صلاحیت‌های مدیریتی و اجرایی» سرمایه انسانی اعضای هیئت‌علمی بود که ذیل پدیده‌محوری سرمایه انسانی نقش‌های فردی، گروهی و سازمانی اعضای هیئت‌علمی مقوله‌بندی شدند و بر اساس آن چارچوب تطبیقی چندسطحی سرمایه انسانی اعضای هیئت‌علمی ارائه گردید. دستاورد پژوهش حاضر می‌تواند ابزار علمی- فنی مناسبی برای برنامه‌ریزی سرمایه انسانی اعضای هیئت‌علمی در نظام آموزش عالی باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Presenting the Multi-Level Framework of Human Capital of University Faculty Members Using A Comparative Study Of Selected Universities

نویسنده [English]

  • Shahrbanu Khokhab
Ph. D Candidate, Department of Higher Education, Faculty of Psychology and Educational Sciences University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The current research was conducted with the aim of providing a multi-level human capital framework of faculty members using a comparative approach. This research is applied and descriptive-analytical in terms of purpose and nature, which was conducted based on the qualitative research paradigm by the method of qualitative content analysis of obvious messages with an inductive approach. The statistical population included the recruitment advertisements of faculty members of prestigious foreign universities, among which, according to three criteria: 1) the universities are recognized in the world as top universities, 2) the proximity and affinity of the universities in terms of the structure of the system Higher education with Iran's higher education system, and 3) Adequacy of information in the advertisements on the official websites of the universities according to the objectives of the research, 9 top universities in the world and 4 regional universities were selected as research samples. .The data, including the common and different aspects of human capital competencies and qualifications of faculty members, were extracted from selected documents using the inductive content analysis method and comparative approach, analyzed and categorized. The result included 79 criteria and 4 main constructs of "cognitive and metacognitive competencies, emotional and cultural competencies, teaching and research competencies, and managerial and executive competencies" of the faculty members' human capital, which under the phenomenon of human capital plays a role Individual, group and organizational characteristics of faculty members were categorized and based on that, a multi-level comparative framework of human capital of faculty members was presented. The result of the present research can be a suitable scientific and technical tool for planning the human capital of faculty members in the higher education system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Multilevel Framework
  • Human Capital
  • Faculty Members
  • Comparative Study
  • Foreign Universities
جمالی زواره، بتول؛ نصراصفهانی، احمدرضا و نیلی، محمدرضا. (1397). واکاوی آیین­نامه ارتقای اعضای هیئت‌علمی: چالش­ها و پیامدها. فصلنامه علمی پژوهشی آموزش عالی ایران، 10(1)، 98-79.
داودی، سید علی و یعقوبی، نورمحمد. (1397). چهارچوبی برای استعدادیابی و جانشین­پروری در نظام آموزش عالی. نشریه علمی پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، 10(1)، 161-185.
ذاکرصالحی، غلامرضا. (1396). مطالعه تطبیقی ساختار مدیریت و رهبری دانشگاهی: مطالعه موردی هیئت­های امنا. فصلنامه علمی پژوهشی آموزش عالی ایران، 8(3)، 79-110.
رضایی، حبیب‌الله و حقانی، فریبا. (1394). فنون مدیریت کلاس: راهنمایی برای اداره کردن کلاس درس. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 15(27)، 192-204.
سبحانی­نژاد، مهدی و ترژدان، امیررضا. (1394). تبیین صلاحیت­های حرفه­ای مربیان و استادکاران آموزش فنی و حرفه­ای. دو فصلنامه مطالعات برنامه­ریزی آموزشی، 4(8)، 63-88.
سنگری، نگین. (1396). تدوین مدل شایستگی­های محوری اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های اسلامی (موردمطالعه دانشگاه الزهرا). مدیریت در دانشگاه اسلامی، 13(6)، 45-60.
شریف­زاده، ابوالقاسم؛ کلانتری، خلیل؛ حسینی، محمود؛ اسدی، علی و عبدالله­زاده، غلامحسین. (1386). بررسی عوامل مؤثر بر کارکرد پژوهشی اعضای هیئت‌علمی مراکز آموزش عالی کشاورزی. مجله کشاورزی، 9(2)، 47-62.
عارفی، محبوبه؛ قهرمانی، محمد؛ حاجی خواجه‌لو، صالح رشید و یادگارزاده، غلامرضا. (1395). ارزیابی معیارهای مؤثر بر شایسته­یابی و شایسته­گزینی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه از دیدگاه اعضای هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی. فصلنامه پژوهش در نظام­های آموزشی، 34، 25-38.
عصاره، فریده و عفیفیان، فرزانه. (1396). نقدی بر آیین­نامه ارتقای اعضای هیئت‌علمی دانشگاه­ها و مؤسسات آموزشی کشور؛ آسیب­شناسی و ارائه راهکارها. فصلنامه نقد کتاب، اطلاع­رسانی و ارتباطات، 15، 213-223.
علی طیبی­رهنی، علی؛ محمدی مقدم، یوسف؛ علیپور درویش، زهرا و متقی، پیمان. (1398). طراحی مدل فرایندی شریک راهبردی شدن منابع انسانی با رویکرد آمیخته (دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال). نشریه علمی پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، 12(4)، 91-118.
فتح­آبادی، جلیل. (1393). نگرش اعضای هیئت‌علمی دانشگاه­های تهران به فعالیت­های فرهنگی استادان بر اساس ماده اول آیین­نامه ارتقا. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 7(2)، 97-116.
قربانی­زاده، وجه­الله؛ امینی، محمد و رشیدی بافتانی، جعفر. (1398). مطالعه تطبیقی وضعیت پذیرفته­شدگان کارشناسی ارشد در رشته­های مدیریت دانشگاه­های علامه طباطبایی، تهران و شهید بهشتی. مطالعات مدیریت، 175(2)، 203-238.
قرونه، داوود؛ میرکمالی، محمد؛ بازرگان، عباس؛ و خرازی، کمال. (1393). شناسایی و اولویت­بندی عوامل مؤثر بر بالندگی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه تهران. فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، 1(1)، 89-115.
کریمی موفقی، حسین؛ ژیانی­فرد، اکرم؛ جعفرزاده، حمید؛ بهنام، حمیدرضا و توکل افشاری، جلیل. (1393). تجربیات اعضای هیئت‌علمی از روند ارتقای مرتبه علمی. گام­های توسعه در آموزش پزشکی، 11(4)، 485-499.
محبت، هدیه؛ فتحی واجارگاه، کورش و جعفری، پریوش. (1398). شناسایی مدل و تدوین شایستگی‌های اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی ایران: یک مطالعه کیفی. فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، 6(21)، 91-67.
محجوب، حسن و مالک‌پور، داریوش. (1395). مطالعه تصویرسازی ذهنی دانشجویان از سرمایه انسانی اعضا هیئت‌علمی در دانشگاه­های ارتش جمهوری اسلامی ایران و ارائه الگویی به‌منظور توسعه سرمایه انسانی. فصلنامه علمی پژوهشی آموزش علوم دریایی، (4)، 13-27.
محمدی دوستدار، حسین و میرحسینی، سید عبدالحمید. (1387). بررسی تطبیقی معیارهای ارتقای اعضای هیئت‌علمی در آموزش عالی. فصلنامه سیاست علم و فناوری، 1(3)، 91-106.
مرتضوی، مهدی. (1390). تبیین یک الگوی ریاضی برای تعیین احتمال ترک خدمت یا ماندن کارکنان در سازمان. نشریه علمی پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، 3(1)، 167-184.
نادری، ابوالقاسم. (1395). سنجش و ارزیابی سرمایه انسانی بر پایه الگوی یکپارچه. تهران: دانشگاه تهران.
نظرزاده زارع، محسن؛ پورکریمی، جواد؛ ابیلی، خدایار و ذاکر صالحی، غلامرضا. (1395). ارائه الگوی شایستگی اعضای هیئت‌علمی در تعاملات بین­المللی: یک مطالعه پدیدارشناسانه. فصلنامه علمی پژوهشی سیاست علم و فناوری، 8(3)، 25-38.
وزارت علوم تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایران. (1395). آیین‌نامه استخدامی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری. قابل دریافت از: https://dlp.msrt.ir/
Abraham, Steven E.; Karns, Lanny A.; Shaw, Kenneth; & Mena, Manuel A. (2001). Managerial competencies and the Managerial performance appraisal process. Journal of management development, 20(10), 842-852.
Adetoro, N; Simisaye, O; & Oyefuga, A. B. (2010). Relationship between perceived self efficacy and information literacy among library and information science undergraduate in a Nigerian University of education. IFE Psychologies, 18(2), 172- 191.
Al-Hattami, Abdulghani; Muammar, Omar M. & Elmahdi, Ismail (2013). The need for professional training programs to improve faculty members teaching skills. European Journal of Research on Education, 1(2), 39-45.
Alqiawi, D. A. & Ezzeldin, S. M. (2015). Suggested model for developing and Aassessing competence of prospective teachers in faculties of education, World Journal of Education, 5(6), 65-73.
Australian National University. (2019). Procedure: Qualification Requirements for Teaching Staff. https://policies.anu.edu.au
Becker, Gary. S. (1964). Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, with Special Reference to Education.
Blaskova, M. Blasko, R. Matuska, E. & Rosak-Szyrocka, J. (2014). Development of key competences of university teachers and managers. Social and Behavioral Sciences, 182, 187-196.
Dana, O; Mirela, Calbaza-Ormenisan; & Adrian, Opre. (2011). University teaching: didactic expertise reflected by met cognitiveabilities and emotional control. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 29, 670-677.
Dillon, J. M. (2012). From Research to Practice: Towards an Integrated and Comprehensive Faculty Development Program. Journal of Asynchronous Learning Networks, 16(5), 71-86.
Geist, J. R. (2002). Predictors of faculty trust in elementary schools: Enabling bureaucracy, teacher professionalism, and academic press. (Unpublished doctoral dissertation), The Ohio State University.
Hamel, G., & Prahalad C.K. (1994). Competing for the Future. School Press, Boston, USA.
Hanushek, Eric A. (2009). School Policy: Implications of Recent Research for Human Capital
Investments in South Asia and Other Developing Countries
. ISSN 0964-5292 print/ISSN 1469-5782 online. http://www.informaworld.com
Harvard University (2019). The on-line portal for Academic Hiring at Harvard. https://college.harvard.edu › admissions › apply.
Heckman, James J. (1999). Policies to Foster Human Capital. NBER Working. Paper No. 7288. August 1999. JEL No. D33.
Ibad, Fareeda. (2016). Students’ Perceptions about the Professional Competence of University Faculty Members: Evidence from Pakistan. Journal of Education and Social Sciences, 4, 201-207.
Izmir University (2018). Guidelines For The Appointment And Promotion Of Academic Staff. http://www.ieu.edu.tr/en/bylaws/type/read/id/34
King Saud University (2018). Promotion criteria, policy and procedures. Retrieved October 10, 2018, from https://sciences.ksu.edu.sa/sites/ sciences. ksu.edu.sa/files/imce_images/promotion_polciy_1.pdf
Lavson. (2016). Principal Perceptipns of the relationship between professional development designs and the qualities, proficiencies, and leadership skihhs required of west vurginia pdincipals. Unpublished doctoral Dissertation. Marshall University, Huntington.
Li, M & Zhao, Y. (2013). Exploring learning & teaching in higher education. New York: Springer.
LONDON'S GLOBAL University UCL. (2018). Appointment of Professors at UCL: Recruitment and Selection Policy. https://www.ucl.ac.uk
Lorinda, S; Michael, B; Geraldine, J. (2006). Cultural competence of baccalaureate nursing faculty: are we up to the task. Journal of Cultural Diversity. 31(3), 131-140.
Merton, R. K. (1957). Social theory and social structure. Glencoe: Free Pres.
Mitkovska, Snezana Jovanova. (2011). Contemporary teacher and core competences for lifelong learning. Dijana Hristovska Procedia. Social and Behavioral Sciences, 28, 573-578.
Odden, A. (2011). Strategic management of human capital in education: Improving instructional practice and student learning in schools. New York, NY: Routledge.
Ohio State University (2014). Recruitment and Selection-Office of Human Resources.The Ohio State University – Office of Human Resources. hr.osu.edu/policies-forms.
Okinawa Institute of Science and Technology Graduate University. (2020). Graduate University Policies, Rules & Procedures. https://www.oist.jp/policy-library/3
Parker, J. (2008). Comparing research and teaching in university promotion criteria. Higher Education Quarterly, 62(3), 237-251
 Ross, Danforth, R. (1997). Faculty Qualification and Collegiality: The Role of Influence in University Decision-Making. Researching Hifger education, 6, 201-214.
Sarampote N.C. (2007). The sibling relationship and its contribution to social and emotional competence in middle childhood. A Dissertation Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy at George Mason University.
Schultz, Theodore.W. (1961).Investment in Human Capital, American Economic Review. 51. 1-17.
Selvi, K. (2010). Teacher’s Competencies. International Journal of Philosophy of Culture and Axiology, 5(1), 167-182.
Steiner, L. (2010). Lessons from Singapore. Public Impact, Chapel Hill, NC, www.opportunityculture.org.
Stewart, A. T. (1997). Intellectual capital, the new wealth of organisations. N. Brealey Publications Ltd. London UK 1997.
Tailor, Robert. (2001). Information and Digital Literacies: A Review of Concepts. Journal of Documentation, 57(2), 218-259.
The University of British Columbia. (2017). Faculty Recruitment: Procedures, Approvals, Timeline and Guidelines. www.hr.ubc.ca › faculty-relations › recruitment › faculty-recruitment-guide.
University of Bristol (2013). Recruitment, Selection and Support for new Academic Staff, the New Policy Document. https://www.bristol.ac.uk.
University of Chicago. (2015). Promising Practices for Recruiting & Retaining Diverse. Office of the Provost. astro.uchicago.edu.
University of Lincoln. (2019). Job Description of Senior Lecturer in Education (TSPP). https://jobs.lincoln.ac.uk
University of Malaya. (2018). Promotion for academic staff. Retrieved October 3, 2018, from https://www.um.edu.my/docs/defaultsource/about-um_document/career/staff-benefits/local-staff/careerdevelopment_promotion.pdf.
University of Toronto. (2017). UTO Recruit for Academic Recruitment. https://www.aapm.utoronto.ca › academic-administrative-procedures-manual.
Welch, Alexis Barwick. (2015). Temperament and competence in the managerial roles of nurding education adminidtrators in the North Caroliva community college system. unpublished doctoral Dissertation, North Caroliva State University.
World Economic Forum. (2017). The Global Human Capital Report (Preparing People for the Future of Work(. Commtted to Improving the State, 1-191.
Youn, Ted I. K. & Tanya, M. (2009). Learning from the Experience of Others: The Evolution of Faculty Tenure and Promotion Rules in Comprehensive Institutions. The Journal of Higher Education, 80(2), 204-237.
Youndt, M. A. Subramaniam, M; & Scott, S. A. (2004). Intellectual capital profiles: An examination of investments and returns. Journal of Management Studies, 41(2), 335-361.
Zhang, J. (2013). Promotion criteria, faculty experiences and perceptions: A qualitative study at a key university in China. International Journal of Educational Development, 33, 158-195.