شناسایی شایستگی‌های مدیران اصلح؛ تحقیق موضوعی در قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسؤل: استاد، مدیریت منابع انسانی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری مدیریت منابع انسانی، پردیس البرز دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانشیار، مدیریت منابع انسانی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران.

4 استادیار، علوم قرآنی، پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.

چکیده

مدیران و نحوه عملکرد آنان در هر نظام، نشانگر اراده حکومت در دستیابی به آرمان‌ها و اهداف وعده داده‌شده است، بنابراین تعیین شایستگی‌های مدیران اصلح و شایسته، همچنین انتخاب و توسعه مدیران براساس آن، یکی از مسائل اصلی حکومت‌های متعالی است. کشورهایی همچون جمهوری اسلامی ایران که در مسیر رشد و توسعه گام برمی‌دارند، برای اداره خود، نیازمند مدیرانی اصلح و شایسته می‌باشند، بدین‌سبب و باتوجه‌به ضرورت تبیین شایستگی‌های مدیران باتوجه‌به شاخصه‌های بومی و فرهنگی و مبتنی‌بر جهان‌بینی اسلامی، این تحقیق شناخت شایستگی‌های موردنیاز مدیران اصلح برای اداره‌کردن سازمان‌ها و جوامع از دیدگاه قرآن کریم را به‌عنوان هدف اصلی دنبال نموده و با بهره‌گیری از روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم و تدبر سیاق‌محور، 104 زیرمؤلفه شایستگی مرتبط با مدیران اصلح را در 14 شایستگی اصلی و قابل‌دسته‌بندی در چهار طبقه کلی شامل: شایستگی‌های هدایتگری، شایستگی‌های معنوی، شایستگی‌های ذهنی و شایستگی‌های اجتماعی معرفی می‌نماید.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification of the Competencies of the Righteous Managers: A Thematic Analysis of the Holy Quran

نویسندگان [English]

  • Seyed Reza Seyedjavadin 1
  • , Mohamad Hosein Saadat Nahad 2
  • Mojtaba Amiri 3
  • Mohammad Ali Lesani Fesharaki 4
1 Corresponding author: full professor in human resource management, Faculty of Management, University of Tehran,Iran.
2 PhD candidate in human resource management, Alborz Campus, University of Tehran, Iran.
3 Associate professor, human resource management, Faculty of Management, University of Tehran. Iran.
4 Assistant professor in Quranic Sciences, Research Institute of Humanities and Cultural Studies, Tehran,Iran.
چکیده [English]

Managers and the methods of their performance illustrate the intentions of the governments to achieve the promised ideals and goals. Therefore, deciding on the competencies of the righteous and praiseworthy managers, as well as selecting and developing managers on that basis, comprise an essential issue for transcendent governments. Countries such as the Islamic Republic of Iran, which follow the path of evolution and development, require righteous and competent managers to govern themselves. Accordingly, considering the need to explain the competencies of managers on the basis of local and cultural characteristics in line with the Islamic worldview, this study tries to identify the competencies required by righteous managers for managing organizations and societies from the view of the Holy Quran as its main purpose.  Using thematic analysis of the Holy Quran and methodical thinking, the researchers identified 104 sub-components of competency related to righteous managers. They were classified into 14 main competencies categorized into four general classes including: leadership competencies, spiritual competencies, mental competencies, and social competencies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Managers’ competencies
  • righteous managers
  • thematic analysis of the Holy Quran
قرآن کریم.
اکبری، مهناز؛ فیاضی، مرجان و جمشیدی، حمزه (1395)، شناسایی و اولویت‌بندی عارضه‌های کانون‌های ارزیابی و توسعه در ایران، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی،8 (1): 103-130.
بابایی، محمدباقر  (1397)، هدایت و رهبری از دیدگاه قرآن و راهبردهای آن، فصلنامه مدیریت اسلامی، 26(1): 61-105.
پیری، رمضان؛ عباس‌پور، عباس؛ رحیمیان، حمید؛ ملکی، حسن و اسکندری، حسین (1399)، طراحی و اعتباریابی الگوی شایستگی مدیران مدارس بر بنیان آموزه‌های قرآن کریم: رویکردی ترکیبی، مدیریت مدرسه، 8 (1): 217-191.
جمالی‌راد، فهیمه؛ پیروزفر، سهیلا  و جلالی، مهدی (1396)، معناشناسی «خلیفه» در قرآن کریم، دوفصلنامه علمی -پژوهشی پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن، 6(2): 153-174.
خطیب‌زاده، اعظم؛ رضایت، غلامحسین و حسین‌پور، رضا (2019)، الگوی توسعه شایستگی‌های فرماندهان و مدیران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 11(3): 9-35.
دلشاد تهرانی، مصطفی (1395)، گزیده سیره نبوی منطق عملی (چاپ اول)، تهران: انتشارات سنا.
رضایی‌منش، بهروز (1391)،  مدیریت انبیا در قرآن، به راهنمایی دکتر ایوب خنیفر، دانشگاه علامه طباطبایی، مقطع کارشناسی ارشد.
سیدجوادین، سیدرضا (1394)، مبانی مدیریت منابع انسانی (چاپ سوم)، تهران: انتشارات نگاه دانش (65).
 سیدجوادین، سیدرضا؛ ماه‌بانویی، بهاره و قاسمی، روح‌الله (1394)، ترسیم روابط علت- معلولی شایستگی‌های مدیریتی حضرت موسی (ع) با به کارگیری دیماتل خاکستری، مدیریت در دانشگاه اسلامی(10):115-122
گنجعلی، اسدالله؛ تیموریان، مرتضی و عبدالحسین‌زاده، محمد (1392)، بررسی معیارهای شایستگی در قرآن، اسلام و پژوهش‌های مدیریتی (1): 91.
لسانی فشارکی، محمدعلی (1389)، همراه با پژوهش: روش تحقیق و پژوهش در قرآن کریم، رشد آموزش قرآن،  29(7): 3-9.
لطیفی، میثم (2011)، روش‌شناسی راهبردهای تدبر در قرآن کریم: استقرایی از پژوهش‌های میان‌رشته‌ای مدیریت اسلامی در دهه اخیر، اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)، 5(2): 25-55.
مرادی‌زنجانی، حسین و لسانی فشارکی، محمدعلی (1396)، روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم (چاپ چهارم)، قم: بوستان کتاب.
مقیمی، سیدمحمد (1394)، اصول و مبانی مدیریت از دیدگاه اسلام، تهران: راه‌دان.
مکارم شیرازی، ناصر؛ خامنه‌ای، محمد؛ مصباح یزدی، محمدتقی؛ حجتی کرمانی، محمدجواد؛ موسوی، محمدباقر؛ بروجردی، عبدالکریم؛ گرامی قمی، محمدعلی و صالحی کرمانی، محمدرضا (1370)، تفسیر المیزان محمدحسین طباطبایی،20جلد، تهران: انتشارات بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.
موسوی بجنوردی، سیدمحمدکاظم، (1367)، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، 23 جلدی، تهران، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، فارسی 7025: 964-978
ناطقی‌پور، بهارک (1390)، مدیر شایسته از دیدگاه قرآن،  تحقیقات مدیریت آموزشی، 1 (9) : 17 -30.
Boyatzis, R, & Boyatzis, R. E. J. J. o. m. d. (2008). Competencies in the 21st century, Journal of management development.
Calhoun, J. G, Dollett, L, Sinioris, M. E, Wainio, J. A, Butler, P. W, Griffith, J. R, & Warden, G. L. J. J. o. H. M. (2008). Development of an interprofessional competency model for healthcare leadership. Journal of Healthcare Management(6)53.
Davis, H, Csete, J. J. B. E, Research, E, & F Spon, L. (1998). Matching employer and graduate competency and skills expectations: Construction and real estate professional degrees,Building Education and Research, E & F Spon, London 126-135
El Asame, M, Wakrim, M. J. E, & Technologies, I. (2018). Towards a competency model: A review of the literature and the competency standards, Education and Information Technologies.23(1) 225-236.
Gravina, E. W. J. T & Nursing, L. i. (2017). Competency-based education and its effect on nursing education: a literature review, Teaching and Learning in Nursing.12(2) 117-121.
Hollenbeck, G. P, McCall Jr, M. W & Silzer, R. F. J. T. L. Q. (2006). Leadership competency models, The Leadership Quarterly,17(4), 398-413.
Mansfield, Richard S Building,(1996) competency models: Approaches for HR professionals,Human Resource Management,35,7-18
Jokinen, T. J. J. o. E. I. T. (2005). Global leadership competencies: a review and discussion, Journal of European Industrial Training, 29(3) 1999-216.
Markus, L, Thomas, H., & Allpress, K. J. N. Z. j. o. p. (2005). Confounded by competencies? An evaluation of the evolution and use of competency models, New Zealand journal of psychology, 34(2) 117.
McClelland, D. C, Boyatzis, R. E. J. T. P, & Journal, G. (1980). Opportunities for counselors from the competency assessment movement, The Personnel and Guidance Journal, 58(5) 368-372.
Morris, M. H. Webb, J. W. Fu, J. & Singhal, S. J. J. o. S. B. M. (2013). A competency‐based perspective on entrepreneurship education: conceptual and empirical insights, Journal of Small Business Management, 51(3) 352-369.
Pickett, L. J. P. P. M. (1998). Competencies and managerial effectiveness: Putting competencies to work, Public Personnel Management, 27(1) 103-115.
Prahalad, C. K, & Hamel, G. (2009). Competing for the Future, Harvard Business School Press Boston. (Vol.25):
Quinn, R. E. (2003). Becoming a master manager: A competency framework: John Wiley & Sons Inc, ISBN: 978-1-118-58258-9 .