ارائه الگوی اندازه‌گیری شایستگی‌های عمومی اثربخش کارکنان وظیفه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت تکنولوژی دانشگاه علامه طباطبایی و پژوهشگر گروه پژوهشی نوآوری مهر پژوهان و پژوهشکده مطالعات فناوری

2 نویسنده مسئول: پژوهشگر پژوهشکده مطالعات فناوری، کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی دانشگاه علامه طباطبایی

3 پژوهشگر پژوهشکده مطالعات فناوری،کارشناسی ارشد مدیریت تکنولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات

4 کارشناسی ارشد مدیریت منابع انسانی، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

5 کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران

6 کارشناسی ارشد مدیریت فناوری گرایش مدیریت دانش، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

هدف این پژوهش، استخراج شایستگی‌های عمومی کارکنان وظیفه و ارائه الگویی برای اندازه‌گیری آنهاست که می‌تواند در به‌کارگیری اثربخش کارکنان وظیفه در نیروهای مسلح مورد استفاده قرار گیرد. در این پژوهش از روش‌های پژوهش کمی و کیفی ازجمله روش‌ اقدام‌پژوهی، مطالعه اسنادی، مطالعه تطبیقی، مروری، روایتی استفاده شده است. داده‌ها، ازطریق مدارک کتابخانه‌ای، تحلیل اسناد معتبر بالادستی شامل تدابیر فرماندهی کل قوا، قوانین و مقررات اداری، مطالعات تطبیقی و مصاحبه به روش دلفی جمع‌آوری شده‌ است. جامعه آماری این پژوهش برای مصاحبه، متخصصان منابع انسانی واحدهای صف و ستاد نیروهای مسلح است. برای مصاحبه از روش نمونه‌گیری ترکیبی هدف‌مند و گلوله برفی استفاده شده و مصاحبه‌ها با روش دلفی سه مرحله‌ای که مرحله اول حضوری و دو مرحله بعدی با مکاتبه انجام شده است. ابتدا برای استخراج شایستگی‌های عمومی کارکنان وظیفه در مطالعات تطبیقی، 6 کشور بررسی شد. پرسشنامه شایستگی‌های عمومی حاصل از مطالعات تطبیقی به کمک آزمون‌های آماری T تک‌نمونه‌ای و آزمون دوجمله‌ای با استفاده از نرم‌افزار SPSS تحلیل شد. شایستگی‌های خروجی از پرسشنامه و شایستگی‌های احصاشده از روش‌های دیگر، مطابق نظر خبرگان در پنل خبرگی غربال‌گری شدند. اعضای پنل خبرگی که از متخصصان منابع انسانی نیروهای مسلح هستند، ازطرف ستاد کل نیروهای مسلح معرفی شدند. بعد از جمع‌بندی و دسته‌بندی، شایستگی‌های عمومی موردنیاز کارکنان وظیفه در دسته‌بندی کلی شخصیت، هوش هیجانی، استعداد جسمانی و سلامت روان قرار گرفتند که جهت سنجش این شایستگی‌ها به‌ترتیب مقیاس نئو و مصاحبه، مقیاس بار- ان، تست آمادگی جسمانی APFT و MOPC ، و... پیشنهاد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing a Model for the Assessment of the Effective General Competencies of the Conscripts

نویسندگان [English]

  • Poorandukht Niroomand 1
  • Saeid Zar’e Khoormizi 2
  • Nadia Mirali 3
  • Saeid Mahmoodi 4
  • Mahmood Muhammadi 5
  • Hasan Nezafati 6
1 PhD in Technology Management, Allameh Tabatabaei University and Researcher, Mehr Pajouhan Innovation Research Group, Institute of Technology Studies
2 Corresponding Author: Researcher of Research Institute of Technology Studies, Master of Industrial Management, Allameh Tabatabai University
3 Researcher of Research Institute of Technology Studies, Master of Technology Management, Islamic Azad University, Research Sciences Branch
4 MSc. in human resource management, Imam Hussein University
5 MSc. in administrative management, Islamic Azad University of Central Tehran
6 MSc. in technological management, Islamic Azad University, Science and Research Unit
چکیده [English]

This study is aimed at identifying the general competencies of the conscripts and presenting a model for measuring these competencies which can be used in the effective employment of conscripts in the armed forces. This research follows quantitative and qualitative methods including action research, documentary study, comparative study, survey study and narrative research. Data were collected through library records, analysis of valid upstream documents, including General Staff directions, administrative regulations and rules, comparative studies, and interviews through Delphi method. The statistical population of this research for interviews included human resource specialists of the units and the headquarters of the Armed Forces. The purposive combined sampling method and snowball was used for the interviews which were conducted by Delphi method in three stages; the first stage was in face to face situation and the next two stages were done through correspondence. Six countries were surveyed in the beginning to identify the general competencies of the conscripts through comparative studies. The general competency questionnaires derived from comparative studies were analyzed using one-sample t-test and binominal test using SPSS software. Competency outputs from the questionnaire as well as competencies derived from other methods were screened by the experts in the expert panel. The members of the expert panel, all human resource specialists of the Armed Forces, were introduced by the General Staff of the Armed Forces. Having summarized and categorized the general competencies required by the conscripts, the researchers decided on the general categories of personality, emotional intelligence, physical aptitude and mental health. In order to assess these competencies, Neo scale and interview, Bar-On Scale, APFT and MOPC physical fitness test, etc. were suggested.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Public military service
  • general qualifications
  • Neo Personality Scale
  • Bar-On Emotional Intelligence Scale
  • APFT and MOPC Fitness Scales
آذر، عادل؛ شفیعی نیک‌آبادی، محسن؛ مقدم، علی‌رضا و سنگی، محمد (1395)، طراحی مدل هوشمند تناسب شغل و شاغل مبتنی‌بر استعدادها با رویکرد داده‌کاوی، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، ش 26: 1 ـ ۳۴.
آزادی، محمدحسین و هادوی‌نژاد، مصطفی (1397)، شایستگی‌های محوری شغلی رسته‌های تخصصی نیروی انتظامی، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت انتظامی، س سیزدهم ش ۴: ۵۶۵  ـ ۵۹۰.
اراضی، حمید و پناهی، علی (1397)، ارتباط بین وضعیت آمادگی جسمانی با برآورد انتزاعی از آن در نیروهای نظامی، مجله طب نظامی، س بیستم، ش ۲ (پیاپی ۷۸): ۱۵۴ ـ ۱۶۱.
اردلان، امید و الوانی، سیدمهدی (1397)، طراحی و تبیین الگوی مناسب شایسته‌سالاری در نظام های جذب و گزینش سرمایه های انسانی در دانشگاه های افسری ارتش ج.ا.ایران، فصلنامه راهبرد دفاعی، ش 62: 1 ـ 35.
اسکندری، مجتبی؛ فرهی، علی؛ محمدی، ابوالفضل و قربانی، محمدرضا (۱۳۹۳)، طراحی و تدوین مدل شناختی تصمیم‌گیری فردی فرماندهان و مدیران، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، س ششم، ش ۴: ۲۵ ـ ۴۵.
بابائیان، علی؛ سامانی، یوسف و کرمی، ذبیح‌الله (1393)، بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی با عملکرد شغلی کارکنان رسته‌های مأموریتی ناجا، فصلنامه منابع انسانی ناجا، س نهم، ش ۳۷: ۹ ـ ۲۸.
پنجه‌بند، مهرداد؛ تیموری، حسین و شکرایی، معصومه (1386)، بررسی ارتباط هوش با میزان سازگاری در سربازان قرارگاه بیمارستان بعثت نهاجا، مجله علمی ابن‌سینا، دوره دهم، شماره دوم، مسلسل 26.
پورصادق، ناصر (1398)، الگوی شایستگی‌های مکتبی مدیران منابع انسانی (مورد مطالعه ارتش جمهوری اسلامی ایران)، نشریه آموزش علوم دریایی، س ششم، ش 1: 35 ـ 51.
ترابی، یوسف (1392)، الگوهای سربازی آینده در جمهوری اسلامی ایران، معاونت پژوهش‌های سیاسی- حقوقی، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ش مسلسل: 13122، 1392/05/13.
تیموری، نازنین؛ رنگریز، حسن؛ عبداللهی، بیژن و زین‌آبادی، حسن‌رضا (1397)، اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر جذب نیروی انسانی و ارائه الگوی مناسب مبتنی‌بر نظام شایستگی، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، س دهم، ش 1 (پیاپی ۳1): 75  ـ ۱00.
چوپانی، موسی و کرمی، مرتضی (1398)، معماری شایستگی‌های مشاوران مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناسی: ارائه الگو مبتنی‌بر داده‌های کیفی (مطالعه موردی: مراکز مشاوره شمیم وابسته به نیروهای مسلح ج.ا.ا.)، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، ش 37: 1 ـ 39.
حسین‌زاده شهری، معصومه؛ فخریان، سارا و باغچه‌سرایی، محبوبه (1394)، بررسی رابطه ابعاد هوش هیجانی با تعهد سازمانی، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، س هفتم، ش۱: ۱۹ ـ ۳۷.
خطیب‌زاده، اعظم؛ رضایت، غلامحسین و حسین‌پور، رضا (1398)، الگوی توسعه شایستگی‌های فرماندهان و مدیران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، س ۱۱، ش ۳: 9 ـ 35.
رجبی، سوران؛ نریمانی، محمد و باصری، احمد (1392)، ارزیابی و مقایسه ابعاد سلامت روانی کارکنان یک واحد نظامی و انتظامی، مجله روان‌شناسی نظامی، پیاپی ۱۳: ۳۲.
رضازاده کرمانی، محمد و خوشدل، علی‌رضا (1392)، توان‌سنجی و بررسی شاخص‎‌های فیزیولوژیک آمادگی جسمانی در پایوران ارتش جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه ابن‌سینا، س پانزدهم، ش ۱ (پیاپی ۴۲): ۲۸  ـ ۳۶.
ستاد کل نیروهای مسلح (1393)، دستورالعمل متناسب‌سازی به‌کارگیری کارکنان وظیفه باتأکیدبر عدم به‌کارگیری سربازان در کارهای دون شأن.
ستاد کل نیروهای مسلح (1397)، دستورالعمل به‌کارگیری بومی کارکنان وظیفه با تمرکز بر محل اقامت سربازان، ش /99/1/2213.
ستاد کل نیروهای مسلح (1397)، دستورالعمل طرح قدر، به‌کارگیری کارکنان وظیفه براساس مشاغل تعیین‌شده.
ستوده‌فر، فائزه؛ سلطانی‌زاده، محمد و لعلی دستجردی، محمد (1393)، مقایسه‌ مؤلفه‌های کامل‌گرایی، هوش هیجانی و سلامت روان دختران تیزهوش و عادی مقطع متوسطه‌ شهر اصفهان، فصلنامه مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، پیاپی ۸:  41 ـ 59.
سوری، احمد (1397)، احصا و تدوین الگوی رفتاری مطلوب مأموران گشت و افسران نگهبان کلانتری‌های استان البرز، فصلنامه مطالعات مدیریت بر آموزش انتظامی، س یازدهم، ش ۴ (پیاپی ۴): ۱۶ ـ ۲۵.
سوری، احمد؛ مجیدی، عبدالله و خرازانی، سیدحمید (1392)، تدوین الگوی هوش پلیس شایسته، فصلنامه پژوهش‌های دانش انتظامی، س پانزدهم، ش ۳ (پیاپی ۶۰): ۵۱  ـ ۷۶.
شاهمیری، حسن؛ مرادزاده، جمیل؛ استاد محمدعلی، فرخ و راه‌نجات، امیر محسن (1395)، بررسی رابطه هوش هیجانی با سلامت روانی و مؤلفه‌های جمعیت‌شناختی کارکنان وظیفه ارتش، فصلنامه ابن‌سینا، س هجدهم، ش ۳ (پیاپی ۵۶): ۱۰ ـ ۱۷.
شهبازی، بهروز و دهقانی، محمد (1394)، طرح مطلوب به‌کارگیری سربازان وظیفه در مدت خدمت سربازی با رویکرد غلبه بر شرایط اقتصادی ناشی از تحریم‌ها در زمان صلح، دومین کنفرانس اقتصاد و مدیریت با رویکرد ملی.
عابدی، لطفعلی؛ ذوالفقاری، منوچهر و مزروعی، حسین (1389)، عوامل فردی مؤثر بر رضایت شغلی نیروهای وظیقه در یک نیروی نظامی، مجله طب نظامی، س دوازدهم، ش ۱ (پیاپی ۴۳): ۴۵.
عامری، محمدعلی (1397)، ابعاد و مؤلفه‌های پیاده‌سازی مدیریت استعدادهای ‏فرماندهی در ناجا، مجله نظارت و بازرسی، س دوازدهم، ش 43: 13 ـ 40.
عبدی زرین، سهراب (1395)، بررسی مدل انتخاب شغلی (نظریه شناختی ـ اجتماعی مسیر شغلی) در دانش‌آموزان پسر دبیرستانی شهر اصفهان، فصلنامه رفاه اجتماعی، ش 63: 247 ـ 279.
غضنفری، احمد و عابدی، لطفعلی (1391)، ساخت، اعتباریابی و هنجاریابی پرسشنامه روحیه نظامی، فصلنامه روان‌شناسی نظامی، دوره 3، ش 10: 45 ـ 58.
فرهی بوزنجانی، برزو؛ حسن‌بیگی، محمود و هوشنگی، مهدی (1388)، مطالعه مشکلات رفتاری کارکنان وظیفه‌ یک یگان سازمان نظامی، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، س اول، ش ۳: ۱۰۱ ـ ۱۲۵.
محمدی، جیران؛ رحیمی، فرج‌الله؛ فاخر، اسلام و شعیبی، قاسم (1395)،  ارزیابی تناسب شخصیت-شغل و رابطه آن با عملکرد شغلی باتوجه‌به نقش میانجی‌گر تعهد سازمانی در کارکنان شرکت فولاد خوزستان، مجله مطالعات روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، س سوم، ش ۱: 19 ـ 40.
محمدی، محمود؛ امین ناصری، محمدرضا و آذر، عادل (1383)، الگوی انتخاب و به‌کارگماری نیروی انسانی در سازمان‌ها با استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی، فصلنامه مدرس علوم انسانی، ش ۳ (پیاپی ۳۶): ۱۳۵.
محمدی‌پور، محمد و طاهری داغیان، علی (1395)، بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر هوش هیجانی سربازان فرماندهی انتظامی شهرستان تایباد، دانش انتظامی خراسان رضوی.
مطهری‌نژاد، حسین و اسماعیلی ماهانی، حاج‌خانم (1394)، اعتباریابی ابزار سنجش استعداد کاری دانشجویان: تعیین پایایی و روایی سازه، فصلنامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، س پنجم، ش ۱۲: ۷۱ ـ ۹۴.
مهدوی کیا، داوود و زارعی، احمد (1398)، بررسی ارتباط بین ویژگی‌های شخصیتی فرماندهان نظامی و میزان تخلفات سربازان تحت امر، مجله طب نظامی، س بیست‌ویکم، ش ۳ (پیاپی ۸۵): ۲۷۲  ـ ۲۸۱.
میرزائی، غلامرضا؛ مهرابی، حسنعلی؛ قهوه‌چی الحسینی، فهیمه و فتحی آشتیانی، علی (1394)، بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه ویژگی‌های شخصیتی در نیروهای نظامی، مجله طب نظامی، س هفدهم، ش ۱ (پیاپی ۶۳): ۱۷ ـ ۲۳.
میرمحمدی، سیدمحمد؛ رحیمیان، محمد و جلالی خان‌آبادی، طاهره (1396)، بررسی تأثیر کارمحوری بر نگرش‌های شغلی کارکنان باتوجه‌به نقش میانجی قرارداد روان‌شناختی، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، ش 24: 53 ـ 80.
نیرومند، پوراندخت؛ صدری، سیدصدرالدین؛ میرحسینی، مهدی، حاج‌اکبری، سیدمحمود و مرجانی (1395)، نظام جامع مدیریت منابع انسانی (نجما)، اتاق فکر طراحی نظام جامع مدیریت منابع انسانی ویژه ایران.
ولی‌پوری، حسن و رضایی، حسین (1397)، ارائه الگوی مدیریت استعداد در نهاجا، فصلنامه مطالعات منابع انسانی، ش 29: 117 ـ 135.
 
Bradley C. Nindl, Daniel C. Billing, Jace R. Drain, Meaghan E. Beckner, Karl E. Friedl (2018). Perspectives on resilience for military readiness and preparedness: Report of an international military physiology roundtable, Journal of Science and Medicine in Sport, Volume 21, Issue 11, Pages 1116-1124 .
Crowder TA, Ferrara AL, Levinbook MD, (2013). Creation of a criterion-referenced military optimal performance challenge. Military medicine. 178 (10):1085-1101.
Evgenia I. Lysova, Blake A. Allan, Bryan J. Dik, Ryan D. Duffy, (2019). Michael F. Steger, Fostering meaningful work in organizations: A multi-level review and integration, Journal of Vocational Behavior, Volume 110, Part B, Pages 374-389.
Gram, Peter C., Dunn, Bruce R., and Ellis, Diana, (2005). Relationship Between EEG and Psychological Type. Journal of Psychological Type, Volume 65. P. 33-46.
Spencer L.M. JR. and Spencer S.M. Source: Spencer, L. M. JR. & Spencer, S. M. (1993), Competence at Work: Model for Superior Performance, John Wiley & Sons, p.11.
Stark Stephen, Oleksandr S. Chernyshenko, Fritz Drasgow, Christopher D. Nye, Leonard A. White and Tonia Heffner, William L. Farmer, (2014). From ABLE to TAPAS: A New Generation of Personality Tests to Support Military Selection and Classification Decisions, Military Psychology © 2014 American Psychological Association, Vol. 26, No. 3, 153–164 0899-5605/14/$12.00 http://dx.doi.org/10.1037/mil0000044.