یک مدل تحلیلی برای سنجش عوامل مؤثر بر معماری منابع انسانی سازمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار تحقیق در عملیات گروه پژوهشی هوش رایانشی و بهینه سازی هوشمند دانشگاه خلیج فارس بوشهر

2 کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه خلیج فارس بوشهر

چکیده

معماری منابع انسانی، فرایند تعیین و ترکیب مناسبی از عناصر مدیریت منابع انسانی برای ایجاد و ارائه نمایی از منابع انسانی سازمان است که در آن هماهنگی میان رفتار کارکنان، مأموریت‌ها و اهداف سازمان، مشهود و محسوس باشد. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و رتبه‌بندی معیارهای معماری منابع انسانی در انتخاب کارکنان است. در این پژوهش با شناسایی معیارهای انتخاب کارکنان و تعیین وزن معیارها با استفاده از رویکرد فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی، رویکردی تحلیلی برای انتخاب کارکنان را پیشنهاد می‏دهد. با مراجعه به 10 تن از خبرگان مدیریت منابع انسانی که جامعه آماری پژوهش را تشکیل می‌دهند، این معیارها وزن‌دهی شدند. این پژوهش، از دید هدف، کاربردی و از دید روش، توصیفی ـ پیمایشی است. برای گردآوری داده‌ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. با به‌کارگیری روش تحلیل سلسله‌مراتبی، وزن هریک از معیارها و زیرمعیارها محاسبه شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که معیار پیشرانه‌ها در رتبه نخست جای می‌گیرد و پس ‌از آن به‌ترتیب: نظام‌ها‌ی منابع انسانی، عناصر پایه، رفتار کارکنان، فعالیت‌های مدیریت منابع انسانی و محصولات معماری منابع انسانی در رتبه‌های دیگر قرار می‌گیرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analytical Model for the Appraisal of Factors Affecting Organizations’ Human Resource Architecture

نویسندگان [English]

  • Khodakaram Salimifard 1
  • Mohabbat Javidfar 2
  • Zahra Mohammadizadeh 2
1 Department of Industrial Management, Persian Gulf University
2 Department of Business Management, Persian Gulf University
چکیده [English]

Human resource architecture contains the process of identifying and appropriately combining human resource management elements in order to design and propose an outline of organizations’ human resource wherein the coordination of employees’ behavior, missions and organizational goals is observable and tangible. The main purpose of this research is to identify and rank human resource criteria for the selection of employees. Identifying the criteria for the selection of employees and determining the weight of the criteria by employing a hierarchical analysis, this research proposes an analytical approach for selection. These criteria are weighted by referring to the 10 HRM experts who composed the statistical community of the study. This descriptive survey research follows an applied purpose. A questionnaire is used for data collection. The weights of every criteria and sub-criteria were measured through hierarchical analysis method. The results indicated that the criteria of  the drivers is ranked first, followed by human resource systems, basic elements, employees’ behavior, human resources management activities, and the products of human resource architecture filling subsequent ranks respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • human resource architecture
  • human resource management
  • employee selection
  • hierarchical analysis
آذر، عادل و عبدیان، مهدی (1380)، طراحی مدل تصمیم‌گیری چندشاخصه با رویکرد AHP به‌منظور انتخاب بهینه سیستم ارابه فرود هواپیمای فجر، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت در ایران، 5(1): 129 ـ 148.
امیدوار، مجید (1384)، مقدمه‌ای بر مدیریت منابع انسانی، دانشنامه رشد: 1 ـ 8.
حکمی شلمزاری، بهنام، شیروانی، علی‌رضا و انصاری، محمداسماعیل (1393)، بررسی تأثیر جنبه‌های درونی راهبرد‌های جبران خدمات بر توسعه ابعاد نوآوری، سومین همایش ملی مدیریت و کارآفرینی: 1 ـ 24.
خائف­الهی، احمدعلی و  باباشاه، جبار (1390)، «ساختن» یا «خریدن»: دغدغۀ فراروی مدیریت منابع انسانی، فصلنامۀ پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، 3(1): 75 ـ 92.
دلوی، محمدرضا و کدخدایی الیادرانی، مژگان (1393)، الگوی معماری منابع انسانی و ویژگی‌های ذهنی، مهارتی و رفتاری کارکنان، فصلنامۀ پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، 6 (3): 91 ـ 114.
رسولی، رضا؛ ضماهنی، مجید و شهرآئینی، سعید (1393)، بررسی تأثیر مدیریت راهبردی منابع انسانی بر عملکرد مالی شرکت‌ها در بازار بورس تهران، سومین همایش ملی مدیریت و کارآفرینی: 119 ـ 144.
رضایت، غلامحسین؛ یمینی دوزی سرخابی، محمد؛ کیامنش، علی‌رضا، و نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم (1390)، معماری الگوهای شایستگی: ارائه چارچوب مفهومی، فصلنامۀ پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، 3(2): 49 ـ 81.
رضاییان، علی و لطیفی، میثم (1384)، رویکرد فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی برای وزن‌دهی معیارهای انتخاب مدیران منابع انسانی بخش دولتی، پیام مدیریت (13 ـ 14): 31 ـ 60.
رنجبریان، رسول (1392)، معماری منابع انسانی، ماهنامه اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه (166): 15 ـ 22.
رنجبریان، رسول و عزیزی، سمیه (1393)، نقش معماری منابع انسانی در توسعه ‌سازمانی، کنفرانس بین‌المللی مدیریت در قرن 21، مرکز همایش‌های بین‌المللی صداوسیما: 1 ـ 6.
سعادت، اسفندیار (1389)، مدیریت منابع انسانی، قم: انتشارات مهر.
سیدجوادین، سیدرضا و حسین‌زاده، ماشاالله (1387)، بررسی رابطه بین قابلیت‌های استراتژیک کارکنان و سبک‌های مدیریت منابع انسانی در شرکت‌های صنعتی استان تهران، فصلنامه مدرس علوم انسانی، 12 (1): 159 ـ 188.
سیدجوادین، سیدرضا؛ شهبازمرادی، سعید؛ حسنقلی‌پور، طهمورث و میرسپاسی، ناصر (1393)، چارچوب مفهومی معماری منابع انسانی با رویکرد راهبردی (پژوهشی در شرکت ملی نفت ایران)، مدیریت بازرگانی، 6 (1): 89 ـ 106.
سیدنقوی، میرعلی و قاسمی، حمیدرضا (1385)، الگوی معماری منابع انسانی جهاد کشاورزی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات مدیریت صنعتی، 5 (14): 153 ـ 175.
شمس‌علیئی، فریدون،ظ؛ رضوی داودی، مهسا و بدیع، کامبیز (1389)، ارائه روشی جهت ارزیابی ویژگی‌های کیفی معماری سازمانی مبتنی‌بر Fuzzy AHP، نشریه مدیریت فناوری اطلاعات، 2(4): 79 ـ 98.
مرادی، محمود و زنجانی، بهناز (1392)، مدل مبتنی‌بر مهارت در انتخاب مدیران با استفاده از رویکرد تصمیم‌گیری چندمعیاره، فصلنامۀ پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، 5 (2): 1 ـ 30.
یوسف‌بروجردی، راضیه (1391)، بررسی میزان کاربست مؤلفه‌های الگوی معماری منابع انسانی در دانشگاه اصفهان، به راهنمایی: سیدعلی سیادت، دانشگاه اصفهان (کارشناسی ارشد رشته­ی مدیریت آموزشی).
Barney, Jay B. (2001). Is The Resource-Based “View” A Useful Perspective For Strategic Management Research? Yes. Academy Of Management Review, 26 (1), 41-56.
Beaty, Richard W., & Huselid, Mark A. (2003). New HR Metrics: Scoring On The Business Scorecard. Organizational Dynamics, 32(2), 107-121.
Becker, Brian E., & Huselid, Mark A. (2006). Strategic Human Resources Management:Where Do We Go From Here?. Journal Of Management, 32 (6), 898-925.
Dransfield, Robert (2000). Human Resource Management. Portsmouth: Heinemann.
Gannona, Judie M., Roper, Angela, & Doherty, Liz (2015). Strategic Human Resource Management: Insights From The International Hotel Industry. International Journal Of Hospitality Management, 47, 65–75.
Gelens, Jolyn, Dries, Nicky, Hofmans, Joeri, & Pepermans, Roland (2013). The Role Of Perceived Organizational Justice In Shaping The Outcomes Of Talent Management: A Research Agenda. Human Resource Management Review, 23, 341-353.
Huselid, Mark A. (1995). The Impact Of Human Resource Management Practices On Turnover, Productivity, And Corporate Financial Performance. The Academy Of Management Journal, 32 (1225), 635-632.
Inyang, Benjamin J. (2010). Strategic Human Resource Management (SHRM): A Paradigm Shift For Achieving Sustained Competitive Advantage In Organization. Eurojournals (7), 23-36.
Lepak, David P. (1998). Virtual HR: Strategic Human Resource Management in the 21st Century. Human Resource Management Review, 8(3), 215-234.
Lepak, David P., & Snell, Scott A. (1999). The Human Resource Architecture: Toward A Theory Of Human Capital Allocation And Development, Academy Of Management Review, 24 (1), 31-48.
Lepak, David P., & Snell, Scott A. (2002). Examining The Human Resource Architecture:The Relationships Among Human Capital, Employment, And Human Resource Configurations. Journal of Management, 28 (4), 517–543.
Mahoney, Thomas A. (1991). Job Evaluation: Endangered Species Or Anachronism? Human Resource Management Review, 1(2), 155-162.
Palthe, Jennifer, & Kossek, Ellen E. (2003). The Role Of Organizational Subcultures And Employment Modes In The Translation Of HR Strategy Into HR Practice. Journal Of Organizational Change Management, 16 (2), 287-308.
Ridder, Hans-Gerd (2012). The Whord Is More Than The Sum Of The Parts? How HRM Is Configured In Nonprofit Organizations And Why It Matters. Human Resources Manegment Review, 22, 1-14.
Ridder, Hans-Gerd, & McCandless, Alina  (2010). Influences On The Architecture Of Human Resource Management In Nonprofit Organizations. Nonprofit And Voluntary Sector Quarterly, 39 (1), 124-141.
Teo, Stephen T.T., Lakhani, Bhavini, Brown, David, & Malmi, Teemu (2008). Strategic Human Resource Management And Knowledge Workers. Management Research News, 31 (9), 683-696.
Wydra, Frank T. (2005). Human Resource Architecture. USA: Consultants To Management Inc.
Yosof Boroujerdi, Raziyeh, Siadat, Seyed Ali, & Hoveida, Reza (2013). Study Of The Amount Of Human Resources Architecture Archetype Application At University Of Isfahan. Journal Of Public Administration And Governance, 3 (2), 211-218.
Zachman, John A. (2002). The Zachman Framework: A Primer For Enterprise Engineering And Manufacturing. Canada: Zachman International.