بررسی تاثیر سرمایه فکری بر انعطاف‌پذیری منابع انسانی در صنعت بانکداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی- منابع انسانی دانشگاه لرستان

2 استادیار گروه مدیریت بازرگانی دانشکده علوم اقتصادی و اداری دانشگاه لرستان

چکیده

در اقتصاد دانشی، دارایی‌های فکری و به‌ویژه سرمایه‌های انسانی جزو مهم‌ترین دارایی‌های سازمانی به‌شمار می‌رود و موفقیت بالقوه‌ی سازمان‌ها، ریشه در قابلیت‌های فکری آنها دارد. هدف این پژوهش، تبیین چارچوب علمی و ارایه‌ی راه‌کارهایی برای انعطاف منابع انسانی در صنعت بانکداری مبتنی بر سرمایه‌ی فکری است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه‌ی گردآوری داده‌ها از نوع پژوهش‌های توصیفی‌همبستگی است. برای گردآوری داده‌ها، از پرسش‌نامه استفاده شده است. جامعه‌ی آماری این پژوهش، کارکنان بانک‌های ملت، تجارت، صادرات و مسکن شهرستان تبریز را دربر می‌گیرد. پس از تعیین حجم نمونه، 262 پرسش‌نامه به روش تصادفی توزیع، گردآوری و مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری نشان داد که سرمایه‌ی فکری با ضریب تشخیص 81 درصد، تبیین‌کننده‌ی قوی انعطاف منابع انسانی است. همچنین نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که همه‌ی ابعاد متغیر سرمایه‌ی فکری رابطه‌ای مثبت و معنادار با انعطاف منابع انسانی دارند. بنابراین، مدیریت اثربخش سرمایه‌های فکری، به بهبود انعطاف منابع انسانی منجر می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Appraisal of the Effects of Intellectual Capital on Human Resource Flexibility in Banking Industry

نویسنده [English]

  • samad rahimi aghdam 1
1
2
چکیده [English]

Intellectual capital, especially human capital, is the most important asset of an organization in knowledge economy. The potential success of organizations depends on their intellectual capabilities. This research is intended to propose a scientific framework for intellectual capital and provide solutions for human resource flexibility in banking industry on the basis of intellectual capital. This applies research uses descriptive survey method for collecting data by questionnaires. The research population includes employees of the following banks in Tabriz: Mellat, Tejarat, Saderat, and Maskan. Having calculated the number of subjects in the sample group, the researchers distributed 262 questionnaires among them. The data was then analyzed. Using structural equation modeling, the researcher concluded that intellectual capital was the most effective predictor of human resource flexibility. Pierson’s correlation coefficient indicated that all aspects of intellectual capital are positively related to human resource flexibility. Therefore, effective management of intellectual capital can improve human resource flexibility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human resource flexibility
  • intellectual capital
  • human resource
  • structural capital
  • Communicative Capital
اعرابی، سید محمد و دانش­پرور، میترا (1386). الگوهای انعطاف­پذیری در مدیریت منابع انسانی، فصلنامه‌ی مطالعات مدیریت، دوره‌ی 18، ش 55، صص 1-24.
چوپانی، حیدر، زارع خلیلی، مجتبی، قاسمی، عقیل و غلام زاده، حجت (1391). بررسی رابطه‌ی بین سرمایه‌ی فکری با نوآوری سازمانی (مطالعه‌ی موردی: شرکت سهامی بیمه‌ی توسعه)، ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره‌ی دوم، ش 1، صص 27-58.
حاجی کریمی، عباسعلی و فرجیان، مرجان (1387). مدیریت سرمایه‌ی انسانی، اجتماعی و عاطفی با رویکردی اثربخش در موفقیت شغلی: مطالعه‌ی موردی بانک ملی، مدیریت دولتی، دوره‌ی 1، ش 1، صص 51-66.
حسینی، سید یعقوب، کریمی، سمیرا و بهرامی، پروانه (1392). ادراک کارکنان از عدالت درون و برون‌سازمانی و تأثیر آن بر سرمایه­ فکری، پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، سال 5، ش 1، صص 149-172.
سیدنقوی، میرعلی، حقیقی کفاش، مهدی و نجفی کلیانی، وحید (1391). انعطاف‌پذیری منابع انسانی و عملکرد سازمان در صنعت بیمه،مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال 22، ش 67، صص 129-153.
صالحی کردآبادی، سجاد و ثابت، سمیه (1392). رابطه‌ی بین مدیریت راهبردی منابع انسانی و سرمایه‌ی فکری، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، دوره‌ی 5، ش 1، صص 1-22.
طالبی، کامبیز، داوری، علی و دهقان نجم‌آبادی، عامر (1392)، شناسایی تأثیر سرمایه‌ی فکری بر تشخیص فرصت‌های کارآفرینانه در شرکت‌های دانش‌بنیان، مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال 23، ش 71، صص 19-48.
طبرسا، غلامعلی و نظرپوری، امیرهوشنگ (1391). بررسی تأثیر سرمایه­های فکری بر هوشمندی سازمانی در سازمان‌های دانش بنیان، پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، دوره‌ی 4، ش 2، صص 51-71.
عباس­پور، عباس، شرفی، محمد و مقدم، مینا (1392). ضرورت طراحی یک مدل بهینه برای سنجش سرمایه‌ی فکری در نظام آموزش عالی، ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره‌ی 2، ش 4، صص
27-53.
عباسی، رسول، و باباشاهی، جبار و افخمی اردکانی، مهدی و فراهانی، داود (1392). بررسی تأثیر انعطاف‌پذیری منابع انسانی بر کارآفرینی سازمانی: تبیین نقش میانجی فرهنگ انطباق‌پذیری، فصلنامه‌ی مدیریت فرهنگ‌سازمانی، دوره‌ی 11، ش 1، صص 87-106.
علی پور درویشی، زهرا، سردار دونیقی، سهیلا و لطفی دهخوارقانی، لیلا (1390)، بررسی نقش میانجی سرمایه‌ی فکری بر ارتباط میان وظایف مدیریت منابع انسانی و عملکرد سازمانی، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، سال 3، ش 2، صص 111-131.
قلاوندی، حسن، حسنی، محمد و سلطان زاده، وحید (1391). بررسی رابطه‌ی سرمایه‌ی فکری با یادگیری سازمانی (مورد مطالعه: اعضای هیئت‌علمی دانشگاه ارومیه). نامه‌ی آموزش عالی، سال 5، ش 20، صص 99-116.
موسوی، سید عباس، حسینی، سید یعقوب، مصلح، عبدالمجید و بهرامی، پروانه (1392). تأثیر سرمایه‌ی فکری بر عملکرد شرکت‌های دانش بنیان. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال 23، ش 70، صص 77-101.
نیکوکار، غلامحسین، مهدوی مزده، محمد، موسوی، سیدجلال و علیدادی تلخستانی، یاسر (1393)، ارایه‌ی مدلی جهت ارزیابی عملکرد کارکنان دانشی، پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، سال 6، ش 2، صص 55-39.
Beltran-Martin, I., Roca-Puig, V., Escrig-Tena, A., & Bou-Llusar, J. C. (2008). Human Resource Flexibility as a Mediating Variable between High Performance Work Systems and Performance. Journal of Management, (34): 1009-1044.
Berzkalne, I. & zelgalve, E. (2014). Intellectual Capital and Company Value. Social and Behavioral Science, (110): 887-896.
Bhattacharya, M. , Gibson, D. E. , & Doty, D. H. (2005). The Effects of Flexibility in Employee Skills, Employee Behaviors, and Human Resource Practices on Firm Performance. Journal of Management, (31):  622–640.
Bontis, N. (1998). Intellectual Capital: An Exploratory Study that Develops Measures and Model. Management Decision, 36 (2):  63-76.
Hughes, C. (2009). "People as Technology" Conceptual Model: Toward a New Value Creation Paradigm for Strategic Human Resource Development. Human Resource Development Review, (9):  1-24.
Fraser, K., & Hvolby, H.H. (2010). Effective Team Working: can Functional Flexibility Act as an Enhancing Factor? Team Performance Management, (16):  74-94.
Gogan, L. M. & Draghici, A. (2013). A Model to Evaluate the Intellectual Capital. Procedia Technology, (9):  867 – 875.
Ketkar, S., & Sett, P. (2010). Environmental Dynamism, Human Resource Flexibility, and Firm Performance: Analysis of a Multi-Level Causal Model. The International Journal of Human Resource Management, (21):  1173-1206.
Sanchez, R. (1995). Strategic Flexibility in Product Competition, Strategic Management Journal, (16):  135 –159.
Sumedrea, s. (2013). Intellectual Capital and Firm Performance: A Dynamic Relationship in Crisis Time. Procedia Economics and Finance, (6): .137 – 144.
Wright, P. & Snell, S. (1998). Toward a Unifying Framework for Exploring Fit and Flexibility in Strategic Human Resource Management. Academy of Management Review, (23):  756 - 772.
Zeghal, D., & Maaloul, A. (2010). Analysing Value Added as an Indicator of Intellectual Capital and its Consequences on Company Performance. Journal of Intellectual capital, 11(1):  39-60.