چهارچوبی برای استعداد یابی و جانشین پروری در نظام آموزش عالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی گروه مدیریت دولتی واحد زاهدان دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان ایران

2 استاد گروه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان زاهدان ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تدوین چهارچوبی مناسب برای فرایند استعدادیابی و جانشین‌پروری در نظام آموزش عالی با رویکرد پژوهش آمیخته انجام گرفت. ابتدا با بررسی گسترده ادبیات پژوهش به بررسی و استخراج ابعاد و مؤلفه‌های مختلف استعدادپروری و جانشین‌پروری از دیدگاه صاحب‌نظران متعدد به‌روش تحلیل محتوای جهت‌دار و تلخیصی و انجام مصاحبه‌های نیم‌ساختاریافته پرداخته شد. سپس عوامل استخراج‌شده توسط 30 نفر از  خبرگان که دارای یکی از دو شرایط تحصیلات عالی در حوزه مدیریت منابع انسانی وتدریس این دروس در دانشگاه یا اشتغال در سطوح ارشد مدیریتی حوزه منابع انسانی دانشگاها و مؤسسات آموزش عالی می‌باشند اعتباریابی گردید. با استفاده از روش دلفی، آزمون فریدمن و ضریب هماهنگی کندال، شش تم اصلی، 18 مؤلفه فرعی و 118 شاخص و مفهوم  نهایی استخراج شد و چارچوب منسجمی  برپایه عوامل علّی، عوامل زمینه‌ای، مدل‌سازی شایستگی،  نخبه‌یابی، توانمندسازی و  نگهداشت ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Framework for Talent Spotting and Succession Planning in Higher Education System

نویسندگان [English]

  • seyed ali davoodi 1
  • noormohamad yaghoobi 2
1
2 univer
چکیده [English]

This research is aimed at developing a proper framework for the talent spotting and succession planning in higher education system through a mixed research approach. In the beginning phase, various aspects and components of talent spotting and succession planning were investigated from the viewpoints of several experts through directional and summary content analysis and semi-structured interviews. Then, the identified factors were validated by 30 experts having either higher education degrees in human resource management courses or being involved in teaching of these courses at university level, or being employed at senior levels of human resource management at universities or higher education institutions. Using Delphi method, Friedman test and Kendall coordination coefficient, six main themes, 18 sub-components and 118 indicators and final concepts were identified. Finally, a coherent framework based on causative factors, contextual factors, competence modeling, elitism, empowerment and maintenance were presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • talent spotting
  • succession planning
  • higher education system
  • headhunting
ابراهیمی، مرتضی، الیکی، فهیمه و عباسی، محرم (1396)."بررسی تاثیر مدیریت استعدادیابی بر جانشین پروری سازمانی (مورد مطالعه: مدیران دانشگاه محقق اردبیلی)".توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی » بهار 1396 شماره43
امین، فرشته؛ نادری خورشیدی، علی‌رضا و واحد، عزیزاله (1396)، "بررسی الگوی جانشین‌پروری شرکت مدیریت منابع آب ایران"،فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، سال نهم، شمارۀ 3 (شمارۀ پیاپی29)، پاییز1396: 1 ـ 22.
چیت‌ساز، احسان؛ ذوالفقارزاده، محمدمهدی و غیاثی ندوشن، سعید (1391)، تدوین الگوی شایستگی‌های محوری مدیران فرهنگی ـ اجتماعی دانشگاه‌ها در ایران اسلامی، مدیریت در دانشگاه اسلامی، سال اول، شماره 2،تابستان 1391: 27 ـ 48.
حیدری دهوئی، جلیل؛ بهشتی جزن‌آبادی، الهام؛ ونکی، امیرسالار و فیروزفر، حمیدرضا (1396)، انتخاب کارکنان حوزه فناوری اطلاعات برمبنای مدل شایستگی و با استفاده از رویکرد ترکیبی پاپریکا و آراس خاکستری، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و حسابداری و حسابرسی پویا، خردادماه 96، تهران، ایران.
دوالی، محمدمهدی؛ ضماهنی، مجید؛ درویش، حسن و آذر، عادل (1396)، "طراحی مدل شایسته‌گزینی رؤسای مراکز و واحدهای دانشگاه پیام نور" فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، سال نهم، شماره 3 (شماره پیاپی 29)، پاییز، 1396: 75 ـ 100.
رضایت، غلامحسین؛ یمنی دوزی سرخابی، محمد؛ کیامنش، علی‌رضا؛ نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم (1390)، الگوی شایستگی‌های رؤسای دانشگاه‌های دولتی ایران، دو فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، سال چهارم، شماره اول، پاییز و زمستان 1390: 47 ـ 84.
زین‌الدینی بیدمشکی، زهره؛ عدلی، فریبا و وزیری، مژده (1393)، مقایسه وضعیت موجود جانشین‌پروری و مدیریت استعداد با وضعیت مطلوب آن در نظام آموزش عالی، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 72، 1393: 51 ـ 72.
سلطانی، محمد رضا و علیانی، موسی (1396)، مقایسه تطبیقی و تحلیلی نظام ارزیابی عملکرد و نظام ارزشیابی شایستگی‌ها در سازمان، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، سال نهم، شماره 1 (شماره پیاپی 27)، بهار 1396: 157 ـ 182.
سیدنقوی، میرعلی؛ خانباشی، محمد و صلواتی، محسن (1396)، همسویی راهبرد عام منابع انسانی با راهبرد زیرسیستم‌های منابع انسانی، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، سال نهم، شماره 1 (شماره پیاپی27)، بهار1396: 183 ـ 206.
طالب‌زاده، فاطمه (1395)، مدیریت جانشین‌پروری، انتشارات جنگل، جاودانه، چاپ اول.
عرب، جلال، خلیلی تیرتاشی (1396)."مطالعه تطبیقی تاثیر مدیریت جانشین پروری بر عملکرد سازمانی بین دانشگاه آزاد کاشان و دانشگاه آزاد نراق "، دانشگاه آزاد اسلامی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق ، دانشکده مدیریت ،پایان نامه کارشناسی ارشد
غیاثی ندوشن، سعید (1395)، جانشین‌پروری مدیران: رویکرد، الگوها و راهبردها،انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
کمالی، فروغ؛ مصطفوی راد، فرشته (1396)، ارتباط بین شایسته‌سالاری با توسعه سازمانی در اداره کل ورزش و جوانان استان فارس، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و حسابداری و حسابرسی پویا،خردادماه 96، تهران، ایران.
مطهری‌نژاد، حسین (1396)، جذب منابع انسانی برمبنای شایستگی، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، سال نهم، شماره 1 (شماره پیاپی27)، بهار 1396: 21 ـ 49.
 
Amirkhani A, Nazeryani M & Faraz M (2016)The Effect of Succession Planning on the Employees’Performance based on the Balance Score Card with Regard to the Mediating Role of Commitment . Research Journal of Management Reviews. Vol., 2 (1), 42-51, 2016 ,P.p42-51 Available online at http://www.rjmrjournal.com
Appelbaum, S., Gunkel, H., Benyo, C., Ramada, S., Sakkal, F., & Wolff, D. (2015). Transferring corporate knowledge via succession planning: Analysis and SolutionsIndustrial and Commercial Training, 44(5).
Bush, T. (2014). Succession planning and leadership development for school principals: comparing English and South African approaches Compare: A Journal of Comparative and International Education, 41(6), 785-800.
Galbraith, Q., & Smith, S. (2011). A case for succession planning How academic libraries are responding to theneed to prepare future leaders. Library Management, 33(4).
 Michel, A., & Kammerlander, N. (2015). Trusted advisors in a family business’s succession-planning process An agency perspective. Journal of Family Business Strategy, 6, 45-57.
Church ,A. (2014),"Succession Planning 2.0: building bench through better execution", Strategic HR Review, Vol. 13 Iss 6 pp. 233 – 242.
Durst, u., & Wilhelm, S. (2016). Knowledge management and succession planning in SMEs. Journal of Knowledge Management , 16(4), 637.
O'Donohue, M. (2016) Using a Knowledge Management Approach to Support Effective Succession Planning in the Civil Service,Masters Dissertation, Dublin Institute of Technology.
Oloyed, O., Ayedun, C., & Ajibola, M. (2016). Leadership Succession Planning: An Examination of Sole Proprietor Estate Surveying and Valuation Firms in Lagos Metropolis, Nigeria CovenantJournal of Research in the Built Environment (CJRBE), 4(1).
Pandey, S., & Sharma, D. (2014). Succession Planning Practices and Challenges: Study of Indian Organisations. Procedia Economics and Finance, 11, 152-165.
Perrenoud, A., & Sullivan, K. (2016). Analysis of Executive Succession Planning in 12 Construction companies. International Journal of Construction Eduction and Research, 10, 1-17.
Rothwell, W. J. (2010). Effective Succession Planning: Ensuring Leadership Continuity and Building Talent From Within (4th ed). New York: American Management Association
Washington, C.E. (2016). Succession planning in higher education. Paper presented at Closing the Gender Gap: Advancing Leadership and Organizations. DOI: 10.5703/1288284316079
William, H., & Weare, J. (2015). Succession planning in academic librales:A Reconsideration Advances in Library Administration and Organization, 34, 316-361.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ابراهیمی، مرتضی، الیکی، فهیمه و عباسی، محرم (1396)."بررسی تاثیر مدیریت استعدادیابی بر جانشین پروری سازمانی (مورد مطالعه: مدیران دانشگاه محقق اردبیلی)".توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی » بهار 1396 شماره43
امین، فرشته؛ نادری خورشیدی، علی‌رضا و واحد، عزیزاله (1396)، "بررسی الگوی جانشین‌پروری شرکت مدیریت منابع آب ایران"،فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، سال نهم، شمارۀ 3 (شمارۀ پیاپی29)، پاییز1396: 1 ـ 22.
چیت‌ساز، احسان؛ ذوالفقارزاده، محمدمهدی و غیاثی ندوشن، سعید (1391)، تدوین الگوی شایستگی‌های محوری مدیران فرهنگی ـ اجتماعی دانشگاه‌ها در ایران اسلامی، مدیریت در دانشگاه اسلامی، سال اول، شماره 2،تابستان 1391: 27 ـ 48.
حیدری دهوئی، جلیل؛ بهشتی جزن‌آبادی، الهام؛ ونکی، امیرسالار و فیروزفر، حمیدرضا (1396)، انتخاب کارکنان حوزه فناوری اطلاعات برمبنای مدل شایستگی و با استفاده از رویکرد ترکیبی پاپریکا و آراس خاکستری، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و حسابداری و حسابرسی پویا، خردادماه 96، تهران، ایران.
دوالی، محمدمهدی؛ ضماهنی، مجید؛ درویش، حسن و آذر، عادل (1396)، "طراحی مدل شایسته‌گزینی رؤسای مراکز و واحدهای دانشگاه پیام نور" فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، سال نهم، شماره 3 (شماره پیاپی 29)، پاییز، 1396: 75 ـ 100.
رضایت، غلامحسین؛ یمنی دوزی سرخابی، محمد؛ کیامنش، علی‌رضا؛ نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم (1390)، الگوی شایستگی‌های رؤسای دانشگاه‌های دولتی ایران، دو فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، سال چهارم، شماره اول، پاییز و زمستان 1390: 47 ـ 84.
زین‌الدینی بیدمشکی، زهره؛ عدلی، فریبا و وزیری، مژده (1393)، مقایسه وضعیت موجود جانشین‌پروری و مدیریت استعداد با وضعیت مطلوب آن در نظام آموزش عالی، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 72، 1393: 51 ـ 72.
سلطانی، محمد رضا و علیانی، موسی (1396)، مقایسه تطبیقی و تحلیلی نظام ارزیابی عملکرد و نظام ارزشیابی شایستگی‌ها در سازمان، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، سال نهم، شماره 1 (شماره پیاپی 27)، بهار 1396: 157 ـ 182.
سیدنقوی، میرعلی؛ خانباشی، محمد و صلواتی، محسن (1396)، همسویی راهبرد عام منابع انسانی با راهبرد زیرسیستم‌های منابع انسانی، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، سال نهم، شماره 1 (شماره پیاپی27)، بهار1396: 183 ـ 206.
طالب‌زاده، فاطمه (1395)، مدیریت جانشین‌پروری، انتشارات جنگل، جاودانه، چاپ اول.
عرب، جلال، خلیلی تیرتاشی (1396)."مطالعه تطبیقی تاثیر مدیریت جانشین پروری بر عملکرد سازمانی بین دانشگاه آزاد کاشان و دانشگاه آزاد نراق "، دانشگاه آزاد اسلامی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق ، دانشکده مدیریت ،پایان نامه کارشناسی ارشد
غیاثی ندوشن، سعید (1395)، جانشین‌پروری مدیران: رویکرد، الگوها و راهبردها،انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
کمالی، فروغ؛ مصطفوی راد، فرشته (1396)، ارتباط بین شایسته‌سالاری با توسعه سازمانی در اداره کل ورزش و جوانان استان فارس، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و حسابداری و حسابرسی پویا،خردادماه 96، تهران، ایران.
مطهری‌نژاد، حسین (1396)، جذب منابع انسانی برمبنای شایستگی، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، سال نهم، شماره 1 (شماره پیاپی27)، بهار 1396: 21 ـ 49.
 
Amirkhani A, Nazeryani M & Faraz M (2016)The Effect of Succession Planning on the Employees’Performance based on the Balance Score Card with Regard to the Mediating Role of Commitment . Research Journal of Management Reviews. Vol., 2 (1), 42-51, 2016 ,P.p42-51 Available online at http://www.rjmrjournal.com
Appelbaum, S., Gunkel, H., Benyo, C., Ramada, S., Sakkal, F., & Wolff, D. (2015). Transferring corporate knowledge via succession planning: Analysis and SolutionsIndustrial and Commercial Training, 44(5).
Bush, T. (2014). Succession planning and leadership development for school principals: comparing English and South African approaches Compare: A Journal of Comparative and International Education, 41(6), 785-800.
Galbraith, Q., & Smith, S. (2011). A case for succession planning How academic libraries are responding to theneed to prepare future leaders. Library Management, 33(4).
 Michel, A., & Kammerlander, N. (2015). Trusted advisors in a family business’s succession-planning process An agency perspective. Journal of Family Business Strategy, 6, 45-57.
Church ,A. (2014),"Succession Planning 2.0: building bench through better execution", Strategic HR Review, Vol. 13 Iss 6 pp. 233 – 242.
Durst, u., & Wilhelm, S. (2016). Knowledge management and succession planning in SMEs. Journal of Knowledge Management , 16(4), 637.
O'Donohue, M. (2016) Using a Knowledge Management Approach to Support Effective Succession Planning in the Civil Service,Masters Dissertation, Dublin Institute of Technology.
Oloyed, O., Ayedun, C., & Ajibola, M. (2016). Leadership Succession Planning: An Examination of Sole Proprietor Estate Surveying and Valuation Firms in Lagos Metropolis, Nigeria CovenantJournal of Research in the Built Environment (CJRBE), 4(1).
Pandey, S., & Sharma, D. (2014). Succession Planning Practices and Challenges: Study of Indian Organisations. Procedia Economics and Finance, 11, 152-165.
Perrenoud, A., & Sullivan, K. (2016). Analysis of Executive Succession Planning in 12 Construction companies. International Journal of Construction Eduction and Research, 10, 1-17.
Rothwell, W. J. (2010). Effective Succession Planning: Ensuring Leadership Continuity and Building Talent From Within (4th ed). New York: American Management Association
Washington, C.E. (2016). Succession planning in higher education. Paper presented at Closing the Gender Gap: Advancing Leadership and Organizations. DOI: 10.5703/1288284316079
William, H., & Weare, J. (2015). Succession planning in academic librales:A Reconsideration Advances in Library Administration and Organization, 34, 316-361.