امکان‌سنجی استقرار نظام گردش شغلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد رشته مدیریت آموزشی

2 استادیار موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی

چکیده

امروزه تمرکز بر شغل به‌صورت مستمر و مداوم توسط فرد، از نشانه­های ثبات شغلی است که این تمرکز به یکنواختی و تکراری‌شدن مشاغل نیز منجر می­شود، لذا متخصصان منابع انسانی از گردش شغلی برای جابه‌جایی و آشناسازی نیروهای انسانی درون‌سازمانی استفاده می‌کنند تا با این اقدام علاوه‌بر ایجاد انگیزه در منابع انسانی، به مدیریت استعداد و جانشین‌پروری نیز بپردازند. پژوهش حاضر با هدف بررسی امکان استقرار نظام گردش شغلی در بانک رفاه کارگران انجام شد. روش این پژوهش به‌لحاظ هدف، کاربردی بود که برای جمع­آوری اطلاعات از روش­های پیمایشی استفاده شد. بدین‌منظور، پرسشنامه­ای برای امکان­سنجی استقرار نظام گردش شغلی طراحی شد که با پایایی کل 85/0که از طریق آزمون آلفای کرونباخ به‌دست آمد، تأیید شد. جامعۀ آماری این پژوهش را کلیۀ مدیران و کارکنان بانک رفاه کارگران در سطح کشور به تعداد 10561 تشکیل دادند که  372 نفر به‌عنوان نمونه برآورد شدند. البته برای جلوگیری از ریزش نمونه و رسیدن به تعداد واقعی نمونه، تعداد بیشتری پرسشنامه توزیع شد که ازاین‌میان 423 پرسشنامه جمع­آوری شد. پس از تجزیه‌وتحلیل داده­ها از طریق نرم‌افزار SPSS-LISREL، یافته­های حاصل از آزمون t تک‌نمونه­ای و ضریب بار عاملی نشان داد که امکان استقرار نظام گردش شغلی در کلیۀ مؤلفه­ها به‌جز در زمینۀ قوانین و مقررات، در بانک رفاه کارگران فراهم است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Feasibility of Establishing a Job Rotation System

نویسندگان [English]

  • fatemeh mahdavi hazaveh 1
  • asghar zamani 2
چکیده [English]

:


These days, constant and continuous focus on a job by the individuals is a plain sign of job stability leading to the tedious and repetitive condition of jobs.  Hence, human resource experts use a job rotation shift human resources and familiarizing them with different intra-organizational situations in order to increase motivation in them and conduct talent management and succession planning. This study is aimed at investigating the possibility of establishing a job rotation system at the Refahe Kargaran Bank. This applied research employed a survey method for data collection. To this end, a questionnaire was developed for the assessment of the feasibility of establishing a job rotation system. The questionnaire was confirmed with a total reliability of 0.85 which was obtained through Cronbach's alpha test. The statistical population of this study contained a total number of 10561 executives and employees of the bank throughout the country, from whom 372 were selected as the sample. To prevent sample loss and to reach the actual number, more questionnaires were distributed, among which 423 ones were collected. Analysis of the data through SPSS and LISREL software, the results of the one-sample T-test and the load factor indicated that establishing a job rotation system is feasible in all components, except for the laws and regulations, at this bank.

کلیدواژه‌ها [English]

  • job rotation
  • human resource training and development
  • Refahe Kargaran Bank
ابراهیمی، الهام و فتحی، محمدرضا (1395)، ارائه چهارچوبی برای تدوین استراتژی­های منابع انسانی، فصلنامه پژوهش­های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال هشتم، شمار، 3: 1 ـ 28.
ابیلی، خدایار و عالی‌خانی، فرح (1381)، بررسی عملکرد سیستم توسعۀ منابع انسانی در دانشکده‌های علوم رفتاری و اجتماعی دانشگاه تهران، دوفصلنامۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی (دانشگاه تهران)، سال سی و دوم، شمارۀ 65: 57 ـ 76.
اخباری، مهدی و زرگرانی، شهرام (1390)، کاهش فرسودگی شغلی در سالن رنگ پارس‌خودرو با بهره‌گیری از گردش شغلی، سومین همایش تخصصی مهندسی صنایع و سیستم.
اصیلی، غلام‌رضا (1380)، بهسازی منابع انسانی در سازمان‌های تحقیقاتی از طریق گردش شغلی، فصلنامۀ مطالعات مدیریت بهبود و تحول، شماره‌های 31 و 32: 233 ـ 248.
ایران‌نژاد پاریزی، مهدی (1387)، مدیریت رفتار سازمانی (در عصر جهانی‌شدن)، تهران: نشر مدیران.
برفوئی، علی‌رضا و احمدی‌ فروشانی، رسول (اردیبهشت 1390)، چرخش شغلی با دیدگاه ارگونومیکی و کیفی در سالن‌های رنگ، هفتمین همایش سراسری بهداشت و ایمنی کار: 1 ـ 11.
جهان‌شاهی، علی‌رضا (1392)، بررسی تأثیر گردش شغلی بر توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان ادارۀ کل امور مالیاتی شمیرانات، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
چنس، پتی و چنس، ادوارد (1390)، مقدمه­ای بر رهبری آموزشی و رفتار سازمانی، ترجمۀ محمد حسنی، میرمحمد سید عباس‌زاده و مریم سامری، ارومیه: انتشارات دانشگاه ارومیه.
حیدری، علی (1389)، رابطۀ بین خشنودی شغلی و تعهد سازمانی با چرخش شغلی در کارکنان گمرگ بوشهر، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرو دشت.
دفت، ریچارد (1392)، تئوری و طراحی سازمان، ترجمۀ علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، جلد اول و دوم. تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.
دلپسند، منصور؛ رئیسی، پوران؛ بگدلی، فریبا و شهابی، مسعود (1389)، تأثیر چرخش شغلی بر فرسودگی شغلی پرستاران بیمارستان­ کاشانی تهران، فصلنامۀ سلامت کار ایران، دورۀ هفتم، شمارۀ 4: 7 ـ 17.
رابینز، استیفن (1391)، تئوری سازمان: ساختار و طرح سازمانی، ترجمۀ سیدمهدی الوانی و حسن دانایی‌فرد، تهران: انتشارات صفّار.
زنگنه، حمید (1392)، تأثیر گردش شغلی بر عملکرد کارکنان بانک ملی ایران، حوزۀ شهرستان ملایر، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر.
سلطانی، محمدرضا و سلیمان­تبار، مصطفی (1394)، بررسی عوامل موثر بر توسعۀ منابع انسانی با رویکرد نهادی، فصلنامه پژوهش­های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال هفتم، شمارۀ 3 : 51 ـ 78.
سیدنظری، نیر (1392)، نقش چرخش شغلی و عملکرد کارکنان مراکز بهداشتی، آموزشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
طبیبی، سیدجمال‌الدین؛ گوهری، محمودرضا و فلاح‌دار، هدی (1391)، رابطۀ گردش شغلی با عملکرد کارکنان واحد بهداشت محیط مراکز بهداشت تابعۀ دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دوماهنامۀ پژوهنده، سال هفدهم، شمارۀ 3: 121 ـ 126.
طوری، قاسم (1387)، چرخش شغلی مسکنی تا انجام مداخلات ارگونومیکی در شرکت پارس‌خودرو، نخستین کنفرانس بین‌المللی ارگونومی ایران: 357 ـ 361.
گروه گزارش تدبیر (1373)، یکجاماندن یا تحرک حساب‌شده در مشاغل سازمان، ماهنامۀ تدبیر، شمارۀ 42: 54 ـ 57.
میرکمالی، سیدمحمد (1385)، فرهنگ مدیریت آموزشی، تهران: نشر یسطرون.
 
Bedwell, W. Salas, E. Funke, G. Knott, B. (2014). Team workload: A multilevel perspective. Organizational Psychology Review, Vol. 4 (2): 99–123.
Boveria, P. Grassberger, R. Law, V. (2013). Leading Individual Development and Organizational Change Around Learning, Meaning, and Nurturing Environment. Advances in Developing Human Resources, Vol. 15 (4): 382–400.
Chang, S. Gong, Y. Way, S.A. Jia, L. (2013). Flexibility-Oriented HRM Systems, Absorptive Capacity, and Market Responsiveness and Firm Innovativeness. Journal of Management, Vol. 39 (7): 1924-1951.
Chuang, C. Jackson, S.E. Jiang, Y. (2013). Can Knowledge-Intensive Teamwork Be Managed? Examining the Roles of HRM Systems, Leadership, and Tacit Knowledge. www.sagepublications.com
Cullinanc, S.J. Basak, J. Flood, P.C. Demerouti, E. (2012). Job design under lean manufacturing and its impact on employee outcomes. Organizational Psychology Review, Vol. 3 (1): 41–61.
Hakansson, K. Isidorsson, T. (2012). Work Organizational Outcomes of the Use of Temporary Agency Workers. Organization Studies, Vol. 33 (4): 487–505.
Feller, J. Parhankangas, A. Smeds, R. Jaatinen, M. (2013). How Companies Learn to Collaborate: Emergence of Improved Inter-Organizational Processes in R&D Alliances. Organization Studies, Vol. 34 (3): 313–343.
Jain, A. Narayanan, K. Siddharthan, N.S. (2012). Agglomeration, Technology Clusters and Networks: Introduction to the Special Issue. Science Technology & Society, Vol. 17 (3): 355-363.
Martin, B.O. Kolomitro, K. Lam, T.C.M. (2014). Training Methods: A Review and Analysis. Human Resource Development Review, Vol. 13 (1): 11–35.
Mufeed Ahmad, S. Akbarmir, A. (2012). Need for Human Resource Development (HRD) Practices in Indian Universities: A Key for Educational Excellence. Journal of Human Values. Vol. 18 (2): 113–132.
Palsing, L. Bhardwaj, A. Deepak, K.K. (2013). Occupational Noise-Induced Hearing Loss in Indian Steel Industry Workers: An Exploratory Study. Human Factors: The Journal of the Human Factors and Ergonomics Society, Vol. 55 (2): 411-424.
Pandey, K. (2014). Knowledge Management Processes: A Case Study of NTPC and POWERGRID. Global Business Review, Vol. 15 (1): 151–174.
Schmitt, A. Borzillo, S. Probst, G. (2011). Don’t let knowledge walk away: Knowledge retention during employee downsizing. Management Learning, Vol. 43 (1): 53–74.