بررسی روابط درونی مؤلفه‌های توانمندسازی کارکنان با توسعۀ الگوی ساختاری- مقایسه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت ،واحد تبریز،دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز،ایران

2 گروه مدیریت ،واحد تبریز،دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

یکی از ﻣﺆﺛﺮترین راهکارهای اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻬﺮه‌وری، ارتقای سطح فعالیت و میزان ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ در سازمان‌ها، ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ‌ﺳﺎزی ﻛﺎرﻛﻨﺎن است. هدف از مطالعۀ حاضر، بررسی عوامل، راهکارها و فعالیت‌های توانمندسازی، در راستای ارتقای جوّ توانمندی با رویکردی سیستم‌نگر بوده است. در این راستا، ارتباطات درونی بین عوامل و فعالیت‌های توانمندساز، با ارائۀ الگوی توسعه‌یافته ساختاری- مقایسه‌ای (ISM)موردبررسی قرارگرفته است. جمع‌آوری داده‌ها از 36 نفر استاد دانشگاهی مجرّب در قالب گروه خبره که در رَسته‌های مختلف اجرایی و مدیریت دانشگاهی فعالیت داشته‌اند، صورت پذیرفته است. داده‌ها به کمک دو نوع پرسشنامۀ محقق‌ساخته گردآوری‌شده است که روایی‌ آنها بر اساس روش روایی محتوایی و پایایی‌شان با آزمون مجدد بررسی ‌شده است. نتایج حاصله از توسعۀ الگوی ساختاری- مقایسه‌ای در قالب اطلاعات کمّی نسبت روابط درونی فعالیت‌های توانمندساز برحسب شاخص‌های ارزیاب و انجام مقایسه‌ها با نتایج حاصله از الگوهای کیفی و اولیه ISM، حاکی از آن است که برای پیاده‌سازی فرآیندهای هدفمند برای ایجاد جوّ توانمندساز در سازمان‌های آموزشی- پژوهشی و دانشگاهی، بایستی علاوه بر تأکید بر عوامل و فعالیت‌های تأثیرگذار و بسترساز توانمندسازی، بر عوامل و فعالیت‌های مبتنی بر تقویت فرایندهای آموزشی و شفافیت اهداف، تأکید بیشتری شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment of Internal Relationship between Employees Empowerment and Developing Structural-Interpretive Model

نویسندگان [English]

  • houshang taghizadeh 1
  • Mostafa Zyaei Hajipirlu 2
1 Department of Management, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
2 Department of Management, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Empowerment of employees is an effective method for improving productivity, promoting the quality of activities and gaining success. This research is intended to investigate factors affecting empowerment of the employees, techniques of promoting resolutions and the quality of activities through a system-oriented approach. In this regard, the internal relationship between factors and empowerment practice, and the developed interpretive-structural model (ISM), was investigated. Data was collected from 36 university experts both from official and managerial sections. Two types of self-made questionnaires were employed to collect data. The validities of the questionnaires were confirmed by content validity method, and their reliabilities were confirmed through test-retest method. The results relating to developing interpretive-structural modeling through quantitative data for comparing the internal relationship between empowerment activities and qualitative model showed it is necessary to emphasize more on empowerment factors and activities on the basis of instruction and transparency of goals along with emphasis on factors and activities affecting the foundation of empowerment.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • empowerment
  • Empowerment Atmosphere
  • Empowerment Practice
  • System-Orientedness
  • Interpretive-Structural Modelling (ISM)

مراجع

آذری­نیا، محمد علی (1387)، توانمندسازی کارکنان، کلید افزایش بهره‌وری، سرمایه، شماره 810.
اخوان، علی محمد؛ جمشیدی، مسلم؛ یزدی خواه، مهدیه السادات (1391)، ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻧﺎﺟﺎ، مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، سال هفتم، شماره 22: 69-95.
پاک طینت، اقبال؛ فتحی‌زاده، علیرضا (1387)، ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻛﺎرﻛﻨﺎن: ﺿﺮورتﻫﺎ و راﻫﻜﺎرﻫﺎ، (ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ) فصلنامه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ، ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ، ﺷﻤﺎره 11، ﭘﺎﻳﻴﺰ 1387: 33-47.
تقی‌زاده، هوشنگ و سلطانی فسقندیس، غلامرضا (1393)، تعیین اولویت روش­های توان­افزایی به­منظور تدوین راهبردهای توانمندسازی کارکنان(مطالعه موردی)، فصلنامه پژوهش­های مدیریت راهبردی، در نوبت انتشار.
ﺗﻘﻲزاده، هوشنگ و ضیائی­حاجی­پیرلو، مصطفی (1392)، اراﺋﻪ ﻣﺪل رواﺑﻂ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﺗﺴﻬﻴﻢ داﻧﺶ در ﻣﺆﺳﺴﺎت آﻣﻮزﺷﻲ ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﻣﺪل­ﺴﺎزی ﺳﺎﺧﺘﺎری ﺗﻔﺴﻴﺮی(ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی)، ﭘﮋوﻫﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺟﺮاﻳﻲ، ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ، ﺷﻤﺎره دﻫﻢ، ﻧﻴﻤﻪ دوم: 59-84.
جعفری، محمد (1375)، بررسی تأثیر دوره آموزش ضمن­خدمت (طرح جامع مدیریت) بر عملکرد مدیران مدارس ابتدائی شهر بندرعباس از دیدگاه معلمان و دانش­آموزان، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم.
ﺳﺎﺟﺪی، فضل الله و اﻣﻴﺪواری، اعظم (1386)، ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ و ﺳﺎزﻣﺎن­های اﻣﺮوز، ﺗﺪﺑﻴﺮ: 181.
ﺳﻠﻴﻤﺎﻧﻲ، نادر (1387)، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺎﺧﺺ­ﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﻴﻤﻲ در ﮔﺮوه­های آﻣﻮزﺷﻲ داﻧﺸﮕﺎه، رﻫﺒﺮی و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آﻣﻮزﺷﻲ واﺣﺪﮔﺮﻣﺴﺎر، ﺳﺎل دوم، ﺷﻤﺎره4: 53-74.
ﺷﺮﻳﻒ­ﺯﺍﺩﻩ، فتاح و ﻣﺤﻤﺪﻯ­ﻣﻘﺪﻡ، یوسف (1388)، ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ­ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﺳﺎﺯﻯ­ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩ­ﻭﺭﻯ ﻧﻴﺮﻭﻯ­ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ­ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻰﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻰ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻰ، ﺳﺎﻝﭼﻬﺎﺭﻡ، ﺷﻤﺎﺭﺓ ﺍﻭﻝ (ﺑﻬﺎﺭ): 19-7.
ﺻﺮاﻓﻲ­زاده، اﺻﻐﺮ و ﺣﺎﺟﻲ­اﻧﺰﻫﺎﺋﻲ، ﻣﺮﻳﻢ (1389)، ﻣﻮاﻧﻊ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻧﻴﺮوی­اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﻏﻴﺮدوﻟﺘﻲ ﻓﻌﺎل در ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان،ﭘﮋوﻫﺶ­ﻫﺎی ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ، (85): 119-130.
عابد سعیدی، ژیلا؛ مظفری، ﻣﺼﯿﺐ؛ پازارگادی، ﻣﻬﺮﻧﻮش و علوی مجد، حمید (1389)، بررسی جو توانمند سازی کارکنان در مراکز مدیریت حوادث و فوریت های پژشکی کشور ایران، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، دوره هجدهم، شماره 2: 44-54.
‏عابسی، سعید و کرد، باقر (1388)، شناسایی و تبیین مدل توانمندسازی کارکنان در سازمان­های دولتی ایران (مطالعه موردی استان یزد)، ‏پژوهشهای مدیریت، ‏سال دوم ، شماره سوم (بهار): 75-94.
فرهی، علی؛ سنجقی، محمدابراهیم؛ باقری، محمد و طلایی، محمدحسین (1392). طراحی الگوی تعاملی توانمندسازی سرمایۀ انسانی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات در نیروهای مسلح (مطالعه موردی: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی)، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ راهبرد دفاعی، زمستان، دوره 11، شماره 44 ، 1- 42 .
نادری، ناهید؛ جمشیدیان، عبدالرسول و سلیمی، قربانعلی (1387)، ‏توانمندسازی کارکنان از طریق آموزش‌های ضمن‌خدمت (شرکت پالایش نفت اصفهان)، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی ویژه مدیریت، سال هفتم، شماره: 27.
ﻧﺎدی، محمدعلی؛ ﺑﺨﺘﻴﺎرﻧﺼﺮآﺑﺎدی، حسنعلی و ﻓﺮﻫﻤﻨﺪﭘﻮر، مریم (1389)، ﺗﺤﻠﻴﻞ راﺑﻄﻪ اﺑﻌﺎد ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ و ﺳﻄﻮح ﻳﺎدﮔﻴﺮی ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ در ﺑﻴﻦ اﻋﻀﺎء ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﮕﺎه اﺻﻔﻬﺎن در ﺳﺎل ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ 88-89، ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ، ﺳﺎل3، ﺷﻤﺎره 11: 107-130.
Amichai, Y.H., Katelyn, Y.A.M., & Samuel, A. (2008). Assessment of Organisational Involvement in Implementing Empowerment, Journal of computers in human behavior, Vol.14: 34-49.
Appelbaum, S.H., & Hongger, K. (1998). Empowerment: A Contrasting Overview of Organizations in General AndNursing in Particular: An Examination of Organizational Factors, Managerial Behaviors, Job Designing and Structural Power, Journal of Empowerment in Organization, 6, (2): 29-50.
Avolio, B.G., Zho, W., Koh, W., Bhatia, P. (2004). Transformational Leadership & Organizational Commitment, Mediating Role of Psychological Empowerment, Journal of Organizational Behavior. Vol. 25, No. 6: 951- 968.
Blanchard, K. Carlos, J.P., & Randolph, A. (1996). Empowerment takes more than a Minute, Barrett Koehler, Sanfaroncisco.
Bogler, R., Somech, A. (2004). Influence of teacher empowerment on teachers’ organizationalcommitment, professional commitment and organizationalcitizenship behavior in schools, Teaching and Teacher Education, Vol. 20: 277–289.
Bowen, D.E., & Lawler, E.E. (1992). The Empowerment of Service Workers. What, Why, Who, When, Sloan Management Review.
Conger, J.A., Kanugo, R.N. (1988). The Empowerment Process: Integrating theory and practice, Academy of ManagementReview, Vol. 13, N. 3: 471-482.
Cyert, R.M. & March, J.G. (2007). A behavioral theory of thefirm, Prentice hall, Upper saddle river, NJ: 128-287.
Dimitriades, Z.S. (2005). Employee Empowerment in the Greek Context, International journal of manpower, Vol.26, No.1: 80-92.
Ergeneli, A., Saglam, G., Selin Metin, A. (2007). Psychological Empowerment and Its Relationship to Trust InImmediate Managers. Journal of Business Research, 60, (4), 41–49.
Fulop, L. & Linstead, S. (2003). Management: A Critical Text, McMillan press LTD, London.
Government Accountability Office (GAO). (2001). Human Resource management in the Hospitality Industry, Wiley.
Govindarajulu N, Daily BF. (2004). Motivating Employees for Environmental Improvement. Industrial Management & Data Systems; 104(4): 364-72.
Heidi, M. Siu, Heather, K., Spence Laschinger, Evelyn Vingilis. (2005). The Effect of Problem-Based Learning on NursingStudents' Perceptions of Empowerment, Journal of Nursing Education Health Module, 44(10): 459 – 469.
Kandula, Srinivas R. (2007). Performance Management: Strategic, Intervention, Drivers, NewDelhi, Prentice- Hall of India. (Republished in paperback in 2008 by phi Learning .(
Kannan G, Haq, A.N., Sasikumar, P., Arunachalam, S. (2008). Analysis and selection of green suppliers using interpretative structural modeling and analytic hierarchy process, International Journal of Management and Decision making; 9(2): 163–82.
Koberg, C.S., Boss, R., Wayme, S., Janson, C., & Goodman E.A. (1999). Antecedents & OutComes of Empowerment, Group & Organization Management, Vol. 34, Issue. 1.
Lashley, C., McGoldrick, J, (1994), The limits of Empowerment, A Critical assessment of Human Resource Strategy for Hospitality Operations, Empowerment in Organizations, Vol., No.3, pp.5-55.
Lawler, E.E. (1971). Pay and Organizational Effectiveness, New York, McGraw-Hill.
Lin, Y.H., & Chen, H.K. (2007). The Feasibility Study of Applying Fuzzy Structural Modeling on Knowledge Structure Analysis, Proceedings of the 8th WSEAS International Conference on Fuzzy Systems, Vancouver, British Columbia, Canada, June 19-21, 2007.
Littrell, R.F. (2007). Influences on employee preferences for empowerment practices by the ideal manager, International journal of intercultural relations, Vol.31, PP 87-110.
McLagan, P. & Nel, C. (1997). The Age of Participation: New Governance for the Workplace & the World, Edition.2. Beret Koehler Sanfrancisco, CA.
McNally, K. (1992). Compensation as a Strategic Tool. HRMagazine, 37(7), pp. 59-66.
Morris, L. (1996). Training: Empowerment and Change, Training & Development Alexandria, Vol. 5 (7), 51.
Mostajeran Gortani, A. (2011). Study of some effective factors on empowerment of the experts in educational institutions, Procedia Social and Behavioral Sciences, Vol. 29, 1960–1964.
Nokelainen, P., Ruohotie, P. (2003). Modeling the Prerequisites of Empowerment, INB. Beairsto Press.
Pablos, P. (2002). Knowledge management and organizational learning: Typologies of knowledge strategies in the Spanish manufacturing industryfrom 1995 to 1999. Journal of Knowledge Management, 6 (1): 52-62.
Quinn, R., & Gretchen, M.S. (1997), the Road to Empowerment: Seven Questions Every Leader Should Consider, Organizational dynamic, Vol. 2, No. 2, 37-51.
Ravi, V., & Shankar, R. (2005). Analysis of interactions among the barriers of reverse logistics, Technological Forecasting and Social Changes, Vol.72, 1011-1029.
Robbins, T.L., Crino, M.D., & Fredendall L.D. (2002). an Integrative Model of the Empowerment Process, Human Resource Management Review, Vol.12, No.3: 419-443.
Roy, Y.J.C & Lyenger. S.S. (2005). Empowerment through choice? a critical analysis of the effects of choice in organizations ,Research in organizational behaviors, Vol.27, PP 41-79.
Savery, K., Lawson, J., Luks, A. (2001). The Relationship Between Empowerment, Job Satisfaction & Reported Stress Levels some Australian Evidence Leadership & Organization Development, Journal MCB University Press.
Shapiro, D.L., Kirkman, B.L. (2001). The impact of team members’ cultural values on productivity, cooperation, and empowerment in self- managing work teams. Journal of Cross– cultural Psychology, Vol. 32, Issue: 5; 597- 521.
 
Singh, M.D., Kant, R. (2008). Knowledge management barriers: An interpretive structural modeling Approach, International Journal of Management Science and Engineering Management, Vol. 3, No. 2, 141-150.
Somech, A. (2005). Teachers’ personal and team empowerment and their relations to organizational outcomes: contradictory or compatible constructs? Educational Administration Quarterly, Vol. 41, Issue: 2: 237.
Spreitzer, Gretchen, M. (1995). Psychological Empowerment in the Work Place: Dimensions, Measurement and Validation. The Academy of Management Journal, V.38, N0; 1442-1465.
Sweeney, P., McFarlin, D., & Inderrieden, E. (1990). UsingRelative Deprivation Theory to Explain Satisfaction with Income PayLevels: A Multi-Study Examination, Academy of Management Journal, 33(2), pp. 423-436.
Thomas K.W., Velthouse B.A. (1990). Cognitive Elements of Empowerment - an Interpretive Model of Intrinsic Task Motivation. Academy of Management Review, 15(4): 666-681.
Tucker, M.L., Meyer, G.D, Westeran, J.W. (1996). Organizational communication: Development of internal strategic competitive advantage. Journal of Business Communication, 33: 51-69
Wu, V., Short, P.M. (1996). The Relationship of Empowerment to Teacher Job Commitment and Job Satisfaction. Journal of Instructional Pcychology, Vol. 25(12): 85.
 
 
پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی
دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 24
شماره پیاپی 24
مرداد 1395
صفحه 85-111

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 09 مهر 1394
  • تاریخ بازنگری: 11 اردیبهشت 1395
  • تاریخ پذیرش: 27 خرداد 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار