شناسایی موانع توسعه مدیران ارشد شرکت‌های دانش‌بنیان در سطح بنگاه و ملی و ارائه راه‌کار برای آن‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی (ره)، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: استاد، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی (ره)، تهران، ایران

3 دانشیار، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی (ره)، تهران، ایران

چکیده

در سال‌های اخیر بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان، علی‌رغم داشتن جایگاه ویژه‌ در سیاست‌های اقتصادی کشور، با ناکامی مواجه شده‌اند. یکی از علل اصلی این ناکامی‌ها ضعف‌ها و نقصان‌های مدیریتی می‌باشد. اگرچه موضوع توسعه مدیران ارشد یک راه‌کار برای غلبه بر ضعف‌ها و نقصان‌های مدیریتی در شرکت‌های دانش‌بنیان به حساب می‌آید، مطالعات میدانی نشان می‌دهد بسیاری از این شرکت‌ها به این موضوع توجه مادی و معنوی زیادی نمی‌کنند. این تحقیق با هدف پرداختن به خلأ مزبور به شناسایی موانع و چالش‌های پیش‌روی توسعه مدیران ارشد در شرکت‌های دانش‌بنیان در دو سطح بنگاه و ملی پرداخته است و در ادامه برای رفع آن‌ها راه‌کار پیشنهاد داده است. جهت شناسایی چالش‌های مزبور، این تحقیق از روش تحلیل محتوای استقرایی، که اجازه مطالعه عمیق یک موضوع بدون پیش‌فرض قبلی را می‌دهد، استفاده کرده است. در گام اول کدهای باز از طریق 27 مصاحبه نیمه ‌ساختاریافته با مدیران عامل شرکت‌های دانش‌بنیان، اساتید دانشگاهی و مدیران  مرتبط با حکمرانی حوزه دانش‌بنیان شناسایی شده سپس از ادغام کد‌هایی که از نظر مفهومی مشابه بودند زیرمقوله‌ها و از ادغام زیرمقوله‌های مشابه مقوله‌ها مشخص گردید. نتایج تحقیق نشان می‌دهد چالش‌های مالی، فرهنگی و اجرایی مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی توسعه مدیران ارشد در سطح بنگاه هستند و چالش‌های تولید و انتشار دانش در زمینه توسعه مدیریت شرکت‌های دانش‌بنیان، چالش‌های حکمرانی و چالش‌های اقتصادی مهم‌ترین موانع در سطح ملی محسوب می‌شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying Obstacles against the Development of Senior Managers in Knowledge-Based Companies at National and Enterprise Levels and Providing Solutions to Solve them

نویسندگان [English]

  • Ramin Dehghani 1
  • Mohammadreza Taghva 2
  • Seyed Habib alah Tabatabaiyan 3
1 PhD candidate, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.
2 Corresponding author: Faculty member of Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.
3 Faculty member of Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Many of the knowledge-based companies have recently come across failure in their businesses despite their remarkable situation in the country’s economic policy. Managerial deficiency can be regarded as one of the main causes of this problem. Even though management development is considered as a vital solution to cope with managerial deficiency, field researches show that most Iranian knowledge-based companies do not pay enough attention to this issue in their companies. In order to find out the causes of such neglections in knowledge-based companies, this study is intended to identify the obstacles against the development of senior managers in such companies at national and enterprise levels, and to provide solutions to deal with them. An inductive content analysis method, as a method which authorizes in-depth study of the issue without prior assumptions, has been employed in this study. At first, open codes were identified through 27 interviews with several executive managers of knowledge-based companies, university faculty members, and government authorities active in the knowledge-based fields. Then, the codes that conceptually resembled one another were classified in distinct categories. The results indicated that financial, cultural, and executive obstacles involve the main challenges at the enterprise level against management development in knowledge-based companies. Moreover, deficient knowledge production and diffusion in the management of knowledge-based companies, ineffective governance, and economic barriers bring about national challenges.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development of senior managers
  • challenges of management development
  • content analysis method
  • knowledge-based companies
آزاد، ناصر، محمدی‌پور، مجتبی، نقدی، بهمن، (1397)، چالش‌های تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان با تأکید بر بخش بازاریابی و مالی (مورد مطالعه: پارک فناوری دانشگاه تهران)، اقتصاد مالی، 12(44)، 189-207.
افشارفر، فیروز، (1397)، تأثیر ابعاد شایستگی‌های منابع انسانی بر عملکرد سازمانی شرکت‌های دانش‌بنیان، مدیریت فردا، 17، 19-33.
اللهیاری فرد، نجف، عباسی، رسول، (1390)، بررسی الگوی مناسب ساختار سازمانی شرکت‌های دانش‌بنیان، رشد فناوری، 8(29)، 47-54.
ایزدیان، زینب، عبداللهی، بیژن، کیانی، مراد، (1392)، مدیریت دانش الگویی جهت مدیریت شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم‌و‌فناوری، رشد فناوری، 10(37)، 64-70.
ایمان، محمد‌تقی، نوشادی، محمودرضا، (1390) ، تحلیل محتوای کیفی، پژوهش، 3 (2)، 15-44.
جهانی‌کیا، امیرحسین، حضوری، محمدجواد، یدالهی، مهدی، آذر، عادل، (1399)، تبیین و شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان در شرایط عدم قطعیت، پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، 10(1)، 21-43.
جهانی‌کیا، امیرحسین، حضوری، محمدجواد، یداللهی، مهدی، آذر، عادل، (1397)، تبیین مدل تصمیم‌گیری شهودی در فضای عدم قطعیت ناشی از نوآوری (مورد مطالعه: شرکت‌های دانش‌بنیان)، مدیریت سازمان‌های دولتی، 7(1)، 57-72.
خیاطیان، محمدصادق، الیاسی، مهدی، طباطبائیان، سیدحبیب‌الله، (1394)، تحلیل محتوای ویژگی‌های شرکت‌های دانش‌بنیان، پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، 5(2)، 49-62.
ربیعی، علی؛ علی‌اکبری، سمیرا، محمودخانی، زهرا، (1390)، رتبه‌بندی چالش‌های توسعه محصول جدید در شرکت‌های دانش‌بنیان، دومین همایش مدیریت پژوهش و فناوری، 1-10.
ساعدی، عبداله، سپهوند، رضا، موسوی، نجم الدین، حکاک، محمد، (1398)، طراحی و تبیین مدل معماری دانش منابع انسانی در سازمان‌های دانش‌بنیان، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 11(3)، 37-68.
صفایی، ناصر، طالقانی‌نیا، فرشته، کیامنش، احمد، (1396)، شناسایی و رتبه‌بندی عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش در شرکت‌های دانش‌بنیان (مطالعه موردی: پارک علم و فناوری دانشگاه تهران)، رشد فناوری، 13(50)، 21-28.
طیبی ابوالحسنی، سید امیر حسین، خدابخشی، محمد، (1396)، عوامل موثر بر ماندگاری منابع انسانی دانشی در شرکت‌های دانش‌بنیان، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 9(2)، 167-192.
 غفوری، سیدمحمدحسین، الیاسی، مهدی، امیری، مقصود، سیدنقوی، میرعلی، (1397)، شناسایی ابعاد رهبری سازمانی شرکت‌های دانش‌بنیان در گذر موفق به مرحله رشد سریع-مطالعه چند موردی، توسعه کارآفرینی، 11(4)، 701-718.
فخاری، حسین، سلمانی، داود، (1392)، رهبری در مهندسی، رویکردی جهت بهبود مدیریت شرکت‌های نوپای دانش‌بنیان، رشد فناوری، 9(35)، 52-58.
قائدی، محمد‌رضا، گلشنی، علیرضا، (1395)، روش تحلیل محتوا، از کمی‌گرایی تا کیفی‌گرایی، روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 7 (23)، 57- 82.
قاسمی، یارمحمد، هاشمی، علی، (1398)، انجام پژوهش به روش تحلیل تماتیک: راهنمای عملی و گام‌به‌گام برای یادگیری و آموزش (مورد مطالعه: مصرف موسیقی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه ایلام)، فرهنگ ایلام، 24 (64)، 7-33.
قاضی‌نوری، سروش، مختارزاده، نیما، ابویی، محمد، رشیدی آستانه، متین، (1399)، ظهور قابلیت‌های پویا در یک شرکت کوچک و متوسط دانش‌بنیان در حوزه فین تک، مدیریت نوآوری، 9(1)، 101-138.قلی‌پور، مجتبی، وحدت‌زاد، محمدعلی، اولیاء، محمدصالح، خادمی زارع، حسن، (1394)، شناسایی و دسته‌بندی چالش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی و رویکرد BPMS؛ مطالعه موردی: شرکت‌های دانش‌بنیان یزد، رشد فناوری، 11(44)، 51-60.
مختاریان دهکردی، شهرام، (1397)، بررسی نقش مدیریت راهبردی منابع انسانی در کارآفرینی شرکت‌های دانش‌بنیان (نوپا)، کنفرانس مدیریت و حسابداری و کارآفرینی و نوآوری‌های باز.
مشهدی حاجی‌علی، فاطمه، رفیعی، مجتبی، علیمیری، مصطفی، (1392)، الگوی تصمیم‌گیری شرکت‌های کوچک و متوسط دانش‌بنیان در شرایط پیچیده و عدم قطعیت عمیق، مدیریت نوآوری، 2(2)، 113-140.
معاونت علمی‌و‌فناوری ریاست جمهوری، (1400)، کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان، http://daneshbonyan.isti.ir.
مومنی‌راد، اکبر، علی‌آبادی، خدیجه، فردانش، هاشم، مزینی، ناصر، (1392)، تحلیل محتوای کیفی در آیین پژوهش: ماهیت، مراحل و اعتبار نتایج، اندازه‌گیری تربیتی، 4(14) 187-222.
نقی‌زاده، محمد، اوجانی، مهدی، آقازاده، سهراب، صفردوست، عاطیه، غفوریان، کامیار، (1395)، اولویت‌بندی چالش‌های توسعه و موفقیت شرکت‌های زایشی در حوزه‌ی زیست فناوری، مدیریت نوآوری، 5(1)، 83-102.
نیرومند، پوراندخت، صوفی بامداد، جهانیار، اعرابی، سیدمحمد، امیری، مقصود، (1391)، چارچوب مفهومی شایستگی مدیران عامل شرکت‌های فناوری‌بنیان: ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌ها، مشاوره شغلی و سازمانی، 4(12)، 145-161.
نیرومند، پوراندخت، رنجبر، محبوبه، (1389)، نقش آموزش‌های شایستگی و مهارتی در توسعه قابلیت‌های فناوری شرکت‌های فناوری‌بنیان، چهارمین کنفرانس ملی مدیریت تکنولوژی ایران.
Amini, Z., Arasti, Z., & Bagheri, A. (2018). Identifying social entrepreneurship competencies of managers in social entrepreneurship organizations in healthcare sector. Journal of Global Entrepreneurship Research, 8(1). https://doi.org/10.1186/s40497-018-0102-x.
Braun, V. & Clarke, V. (2006), Using thematic analysis in psychology,
Qualitative Research in Psychology, 3, 77-101.
Camisón-Haba, S., Clemente-Almendros, J. A., & Gonzalez-Cruz, T. (2019). How technology-based firms become also highly innovative firms? The role of knowledge, technological and managerial capabilities, and entrepreneurs’ background. Journal of Innovation and Knowledge, 4(3), 162–170. https://doi.org/10.1016/j.jik.2018.12.001.
Dorinela, C. (2011). "Knowledge Based Company– a Theoretical Approach," Ovidius University Annals, Economic Sciences Series, Ovidius University of Constantza, Faculty of Economic Sciences, vol. 0(2), pages 307-310, May.
Ebrahimi, M., & Varmazyar, M. (2016). Development of managers ‘ competencies model in knowledge based organizations by AHP and TOPSIS. International Journal of Humanities and Cultural Studies, 3(2), 506–518.
Fernandez, W. (2004). Using the Glaserian Approach in Grounded Studies of Emerging Business Practices. Electronic Journal on Business Research Methods, 2(2), 83–93.
Hill, L. A. (2014). New Manager Development for the 21st Century. The Academy of Management Executive, 18(3), 121–126.
Kristijan, K., Vladimir, M., & Saša, S. (2009). Employee Development and Knowledge-based Organization. Economic Analysis, 42( 3-4), 69-77).
Kupczyk T. (2014), Competencies of Management Staff in the Knowledge-Based Economy, Wyższa Szkoła Handlowa we Wrocławiu, Wrocław.
Long, D. (1997). Building the Knowledge-Based Organization:
How Culture Drives Knowledge Behaviors. Working Paper, Center for Business Innovation. providersedge.com
Markina, І. (2018). Management of the 21st Century: Globalization Challenges. Ministry of Education and Science of Ukraine.
Moldavska, A., & Welo, T. (2017). The concept of sustainable manufacturing and its definitions: A content-analysis based literature review Anastasiia. Journal of Cleaner Production Journal, 166, 744–755.
Neuendorf, K. A. (2017). The Content Analysis Quidebook. In 2 (Ed.), SAGE Publications. https://doi.org/10.1007/s11589-998-0087-6.
Yakob, Ramsin. 2019. “Context, Competencies, and Local Managerial Capacity Development: A Longitudinal Study of HRM Implementation at Volvo Car China.” Asian Business and Management.