بررسی اثر میانجی خلاقیت سازمانی بر رابطه بین رهبری تحول‌آفرین و نوآوری سازمانی (مطالعه موردی: کارکنان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مدیریت آموزشی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت دولتی گرایش مدیریت نیروی انسانی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

4 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی اثر میانجی خلاقیت سازمانی بر رابطه بین رهبری تحول‌آفرین و نوآوری سازمانی است. روش پژوهش، توصیفی ـ همبستگی باتأکیدبر مدل معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (800 نفر) تشکیل می­دهند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و تعداد 260 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند که گزینش آنها با استفاده از روش نمونه­گیری طبقه­ای متناسب با حجم جامعه صورت گرفت. جمع­آوری داده­ها براساس سه پرسشنامه رهبری تحول­آفرین، خلاقیت سازمانی و نوآوری سازمانی صورت گرفت که ضریب آلفای کرونباخ آنها به‌ترتیب 0.92، 0.78 و 0.82 به‌دست آمد و روایی محتوایی آنها با استفاده از نظر خبرگان تخصصی تأیید شد. تجزیه‌و‌تحلیل داده­ها به کمک دو نرم­افزار SPSS و LISREL صورت پذیرفت. نتایج پژوهش نشان داد: وضعیت موجود هر سه متغیر در سطح بالاتر از میانگین فرضی قرار دارد. رابطه متقابل هر سه متغیر، رهبری تحول­آفرین، خلاقیت سازمانی و نوآوری سازمانی با همدیگر مثبت و معنی­دار بود. همچنین نقش میانجی خلاقیت سازمانی در رابطه بین رهبری تحول­آفرین و نوآوری سازمانی تأیید شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation of the Mediating Effect of Organizational Creativity on the Relationship between Transformational Leadership and Organizational Innov

نویسندگان [English]

  • Javad Pourkarimi 1
  • Amin Homayeni Demirchi 2
  • Reza Fakoor 3
  • Younes Najafpour 4
1 Assistant professor of educational management, Faculty of Psychology and Educational Science, University of Tehran.
2 Corresponding author: PhD candidate in educational management, Faculty of Psychology and Educational Science, University of Tehran.
3 Master of public management, human resource management. Allameh Tabatabaei University
4 Master of educational management, University of Tehran.
چکیده [English]

This research is intended to investigate the mediating effect of organizational creativity on the relationship between transformational leadership and organizational innovation. The research follows a descriptive-correlation method with emphasis on structural equation model. The statistical population of the study includes all employees of the Ministry of Science, Research and Technology (800 people). Cochran's formula has been used to decide on the sample size, thrugh which 260 people are selected as the sample designated by stratified sampling method fitting the size of the population. Data are collected through three questionnaires of transformational leadership, organizational creativity and organizational innovation, whose Cronbach's alpha coefficient were 0.92, 0.78 and 0.82, respectively. The content validity of the questionnaires was confirmed by experts’ views. Data analysis was conducted through SPSS and LISREL software. The results revealed that the current situation of all three variables are above the hypothetical average. The interrelationships among all three variables, transformational leadership, organizational creativity and organizational innovation were positive and significant. The mediating role of organizational creativity in the relationship between transformational leadership and organizational innovation was confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • transformational leadership
  • organizational creativity
  • organizational innovation

مراجع

آقاجانی، حسنعلی و شوقی، بهزاد (1393)، بررسی تأثیر سبک رهبری بر خلاقیت کارکنان، مدیریت توسعه و تحول، سال 17: 43 ـ 51.
احمدی، پرویز و پیشدار، مهسا (1389)، یادگیریسازمانیونوآوری، سومین کنفرانس ملی خلاقیت‌شناسی، تریز و مهندسی و مدیریت نوآوری ایران، تهران: خانه معلم.
پورانجنار، گل­بهار؛ جوادزاده، مهتا و پورانجنار، عافیه (1395)، بررسی رابطه رهبری تحول­آفرین با خلاقیت و نوآوری و کارآفرینی سازمانی، بررسی­های بازرگانی، ش 77: 79 ـ 93.
تابلی، حمید؛ هدایت­الله، تیرگر؛ مظفری، لیلا؛ مرتضوی، حمید و مهرابی­فر، فاطمه (1391)، بررسی رابطه بین رهبری تحول­آفرین و خلاقیت کارکنان در سازمان‌های دولتی شهرستان نی­ریز، ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، ش 1: 1 ـ 25.
تاجی، زهرا و بردبار، غلامرضا (۱۳۹۴)،بررسی رابطه رهبری تحول‌آفرین و چابکی منابع انسانی، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، دوره ۷، ش ۲: ۱۷۷ ـ ۱۵۳.
تقوی قره­بلاغ، حسین (1388)، بررسی رابطه بین شخصیت و رهبری تحول­آفرین در بین مدیران نوزده­گانه آموزش‌و‌پرورش شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
تونکه­نژاد، ماندنی (1385)، مقایسه دو سبک رهبری خدمت‌گزار و تحول‌گرا (دو محیط، دو سبک رهبری)، ماهنامه تدبیر، سال 17، شماره 174.
چوپانی، حیدر (1390)، بررسیرابطه بین رهبری تحول‌آفرین با گرایش به نوآوری سازمانی درشرکت سهامی بیمه البرز، پایان­نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه تهران.
حسن‌بیگی، حسن (1389)، بررسی نقش مدیریت دانش در خلاقیت سازمانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت فناوری اطلاعات، دانشگاه پیام‌نور مرکز تهران.
حسینی سرخوش، سیدمهدی؛ فرهی بوزنجانی، برزو و سنجقی، محمدابراهیم (۱۳۸۸)، اثر میانجی­گری فرهنگ سازمانی بر رابطه بین رهبری تحول‌آفرین و تعهد سازمانی، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، سال دوم، ش ۱ (پیاپی ۵): ۱۰۵ ـ ۸۷.
رستگار، عباسعلی و مقصودی، طاهره (1395)، بررسی تأثیر رهبری تحول­آفرین بر نوآوری سازمانی با میانجی‌گری تسهیم دانش، مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال بیست‌وپنجم، شماره 80: 157 ـ 182.
شاه­منصوری، اشرف و سکوت­آرانی، مهدی (1394)، تأثیر سبک رهبری تحول­آفرین بر خودکارآمدی کارکنان (در شهرداری شهرستان آران و بیدگل)، مجله مدیریت توسعه و تحول، ش 21: 43 ـ 48.
ضرغامی، حمیدرضا؛ جعفری، مصطفی و اخوان، پیمان (1391)، بررسی رابطه بین خلاقیت و انگیزه افراد برای نوآوری در سازمان‌های پژوهشی: مطالعه موردی در پژوهشکده پردازش هوشمند علائم، ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره 1، ش 4: 37 ـ 64.
قادری، اسماعیل (1388)، رهبری تحول­آفرین رکن اصلی در توسعه و ارتقای هوش سازمانی، عصر مدیریت.
محمودی، محمدتقی؛ افضل کوهی، فروزان و فروزنده، اعظم (1395)، بررسی و ارزیابی رابطه بین یادگیری سازمانی با نوآوری سازمانی کارشناسان دانشگاه اصفهان، نوآوری­های مدیریت آموزشی، سال یازدهم، شماره دوم: 103 ـ 121.
مرحمتی، سعادت (1392)، بررسی رابطه ساختار سازمانی با خلاقیت سازمانی از دیدگاه مدیران ارشد و میانی در بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، مجله پزشکی هرمزگان، سال هفدهم، ش2: 175ـ182.
مظلومی، نادر؛ ناصحی­فر، وحید و احسان­فر، گلشن (1392)، رابطه رهبری تحول­آفرین و خلاقیت و نوآوری سازمانی در شرکت­های خصوصی بیمه در ایران، پژوهشنامه بیمه، 20 (1): 33 ـ 56.
موغلی، علی‌رضا (1383)، رهبری تحول­آفرین و ابزار سنجش آن، مطالعات مدیریت بهبود و تحول، ش 43 و 44: 95 ـ 112.
میرکمالی، سیدمحمد (1389)، رهبری و مدیریت آموزشی، تهران: نشر یسطرون.
میرکمالی، سیدمحمد (1396)، جزوه کلاسی مدیریت تغییر و نوآوری در سازمان‌های آموزشی، دوره­ دکتری رشته مدیریت آموزشی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
میرکمالی، سیدمحمد؛ شاطری، کریم و یوزباشی، علی‌رضا (1392)، تبیین نقش رهبری تحول­آفرین در گرایش به خلاقیت سازمانی، دوفصلنامه نوآوری و ارزش­آفرینی، سال اول، ش 3: 21 ـ 31.
میرکمالی، سیدمحمد؛ مزاری، ابراهیم و خباره، کبری (1392)، تبیین نقش خلاقیت در گرایش به نوآوری سازمانی کارکنان دانشگاه بیرجند، نوآوری­های مدیریت آموزشی، سال نهم، ش (مسلسل 33): 7 ـ 23.
میرکمالی، سیدمحمد؛ نارنجی ثانی، فاطمه و اعلامی، فرنوش (1390)، بررسی رابطه رهبری تحول­آفرین با یادگیری سازمانی (مورد مطالعه: شرکت سایپا)، پژوهشنامه مدیریت تحول، سال سوم، ش 6: 1 ـ 27.
میرکمالی، سیدمحمد و چوپانی، حیدر (1390)، رابطه بین رهبری تحول­آفرین با گرایش به نوآوری سازمانی در یک شرکت بیمه‌ای، پژوهشنامه بیمه، 26 (3): 155 ـ 181.
میرکمالی، سیدمحمد؛ چوپانی، حیدر؛ حیات، علی­اصغر و غلام­زاده، حجت (1391)، بررسی تأثیر رهبری تحول‌آفرین بر رفتار شهروندی سازمانی نیروهای دانشگر شرکت ملی نفت ایران، پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، 2 (1): 137 ـ 155.
نجفی، امیر و عباسی منزه، صدیقه (1394)، بررسی تأثیر رهبری تحول­آفرین بر خلاقیت و نوآوری سازمانی در دیوان محاسبات کشور و مدل‌سازی روابط بین آنها مبتنی‌بر مدل معادلات ساختاری، پژوهش­های مدیریت راهبردی، سال بیستم، ش 58: 73 ـ 100.
واعظی، مظفرالدین؛ چوپانی، حیدر و منشالنج،
پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی
دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 41
شماره پیاپی 41، فصلنامه پاییز
آبان 1399
صفحه 153-182

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 05 اردیبهشت 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار