اعتباریابی الگوی توانمندسازی سازمانی مبتنی بر فرایندهای منابع انسانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای مدیریت بازرگانی گرایش رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی دانشگاه اصفهان

2 دانشیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان

3 استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان

4 استادیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده انسانی، دانشگاه اصفهان

چکیده

پژوهش حاضر با هدف اعتباریابی الگوی توانمندسازی سازمانی مبتنی‌بر اقدامات منابع انسانی، انجام شده است. جامعه آماری مشتمل بر کلیه کارکنان صنعت برق استان هرمزگان (1546 نفر) بوده است. پس از تعیین حجم نمونه به کمک جدول مورگان و کرجسی، داده­ها به کمک پرسشنامه محقق‌ساخته از 384 نفر به روش تصادفی ـ  طبقه­ای جمع­آوری شد. در تدوین این مقیاس، اعتبار محتوای عوامل احصاشده با نظر خبرگان و اعتبار سازه نیز با استفاده از تحلیل عاملی تأیید شد. پایایی سنجه نیز به روش آلفای کرونباخ با ضریب 977/0 محاسبه و تأیید شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده­ها از آزمون کلموگروف ـ اسمیرنف، تحلیل عاملی، آزمون یک‌عاملی هارمون و مدل­سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج پژوهش، نشان از تأیید الگوی توانمندسازی سازمانی مبتنی‌بر فرایندهای منابع انسانی در صنعت برق استان هرمزگان دارد؛ بدین‌معناکه دیدگاه­ها و نگرش‌ها نسبت به منابع انسانی بر فرایندهای منابع انسانی، تأثیر معنی‌دار داشته و فرایندهای منابع انسانی، شرایط زمینه‌ای و شرایط مداخله­گر بر توانمندسازی سازمانی تأثیر معنی‌داری دارند. همچنین نتایج، دلالت بر آن دارد که پیامدهای توانمندسازی سازمانی برای کارکنان، مشتریان، سازمان و جامعه در صنعت برق استان هرمزگان به تأیید رسیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Validation of the Organizational Empowerment Model Based on Human Resource Processes

نویسندگان [English]

  • Hossein Mansoori 1
  • Ali Shaemi barzoki 2
  • mohammad hosein moshref javadi 3
  • masoud kianpour 4
1 Ph.D Business Administration (Organizational Behavioral Orientation and Human Resources Management) University of Isfahan
2 Associate Professor / Department of Management / University of Isfahan
3 university of isfahan
4 university of isfahan
چکیده [English]

This research is intended to validate the model of organizational empowerment based on HR practices. The statistical population consists of all employees (1546 persons) of Hormozgan province power industry. Having developed the sample using Morgan and Krejcie table, the researchers collected data through a researcher-made questionnaire distributed among 384 people by a stratified-random method. For formulating the scale, the content validity of the factors was confirmed by the experts’ opinions. The construct validity was confirmed through factor analysis. The reliability of the questions was calculated and confirmed by Cronbach's alpha coefficient as much as 0.977. Data were analyzed using Kolmogorov-Smirnov test, factor analysis, Harmon’s single-factor test and structural equation modeling. The results indicated that the organizational empowerment model based on HRM processes in Hormozgan province was confirmed; that is, the viewpoints and attitudes towards HRM significantly affect HRM processes and HR processes, contextual conditions and intervention condition affect organizational empowerment. Furthermore, the effect of the outcomes of organizational empowerment are significantly confirmed for employees, customers, organizations and communities in Hormozgan province's power industry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • human resource processes
  • organizational empowerment
  • structural equation modeling
رهنمایی، محمدتقی؛ علی‌اکبری، اسماعیل و صفرعلی‌زاده، اسماعیل (1396)، بررسی وضعیت عوامل مؤثر بر توانمندسازی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی)، جغرافیا و برنامه ریزی، دوره 21، شماره 59: 174-153.
سپهوند، رضا؛ وحدتی، حجت­اله؛ اسماعیلی، محمودرضا و رحیمی اقدام، صمد (1395)، طراحی الگوی مزیت رقابتی پایدار مبتنی‌بر شایستگی سرمایه انسانی در صنعت بیمه، فصلنامه پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، سال هشتم، شماره 1 (شماره پیاپی 23): 209-179.
شاه­محمدی مهرجردی، مرضیه و بردبار، غلامرضا (1395)، ارائه الگوی تأثیر انتقال و یکپارچه­سازی دانش بر انعطاف­پذیری منابع انسانی،  فصلنامه پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، سال هشتم، شماره 1 (شماره پیاپی 23): 260-237.
شمس زارع، میلاد؛ طهماسبی، رضا و یزدانی، حمیدرضا (1397)، ارزیابی بلوغ فرایندهای مدیریت منابع انسانی براساس مدل فیلیپس، فصلنامه پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، سال دهم، شماره 1، شماره پیاپی 31: 24-1.
شیخ­اسماعیلی، سامان و حزباوی، سنا (1395)، ارائه الگوی عوامل مؤثر بر جهت­گیری کارراهه شغلی،  فصلنامه پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، سال هشتم، شماره 1 (شماره پیاپی 23): 78-55.
صفری، علی(1390)، اندازه­گیری تأثیر فناوری بر نظام مدیریت منابع انسانی در سازمان‌های صنعتی و خدماتی ایران و ارائه الگوی مناسب، رساله دکتری مدیریت بازرگانی گرایش رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان.
فرهی، علی؛ سنجقی، محمدابراهیم؛ باقری، مسعود و طلایی، محمدحسین (1392)، طراحی الگوی تعاملی توانمندسازی سرمایه انسانی مبتنی‌بر فناوری اطلاعات و ارتباطات در نیروهای مسلح (مطالعه موردی: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نشریه راهبرد دفاعی، دوره 11، شماره 44: 42-1.
فلاح، محمدرضا (1397)، شناسایی و تبیین پیشایندهای توانمندسازی منابع انسانی با رویکرد مدیریت دانش، فصلنامه پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، سال دهم، شماره 1 (شماره پیاپی 31): 160-133.
ملکی، محمدرضا و قربانیان، عظیمه (1393)، رابطه توانمندسازی ساختاری و عملکرد حرفه­ای پرستاری در بیمارستان،  فصلنامه علمی تخصصی طب کار، دوره ششم، شماره سوم: 40-32.
منصوری، حسین (1396)، طراحی الگوی نقش اقدامات منابع انسانی در توانمندسازی سازمانی در صنعت برق هرمزگان، رساله دکتری مدیریت بازرگانی گرایش رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان.
Ahmad, S.  and Schroeder, R.(2003). “The impact of human resource management practices on operational performance: recognizing country and industry differences, Journal of Operations Management, 21(1), 19–43.
Anderson, J. C. and Gerbing, D. W.(1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach, Psychological Bulletin.103(3), 411-23.
Armstrong, M.(2010). Handbook of Human Resource Management Practice. London: koganpage.
Birdi, K., Clegg, C., Patterson, M., Robinson, A., Stride, C. B., Wall, T. D. and  Wood, S. J.(2008). The impact of human resource and operational management practices on company productivity: A longitudinal study, Personnel Psychology, 61(3), 467-501.
Budhwar, P. and Sparrow, R.(2002). An integrative framework for understanding cross-national human resource management practices, Human Resource Management Review, 12(3), 377-403.
Catherine C.; Tom, B. and Alan, W.(2012). Relocating empowerment as a management concept for Asia, Journal of Business Research, 65(1), 36-41.
Chand, M.(2010). Human resource management practices in Indian hospitality enterprises: an empirical analysis,  Managing Leisure, 15(1/2), 4-16.
Chang,  K., Bang Nguyen Kuo-Tai Cheng Chien-Chih Kuo Iling Lee. (2016). HR practice, organisational commitment & citizenship behaviour, Employee Relations, 38 (6), 907-926.
Chen, J. C. and Huang, J. W.(2009). Strategic human resource practices and innovation performance: The mediating role of knowledge management capacity, Journal of Business Research, 62(1), 104-114.
Cox, E. O.(2002). Empowerment-oriented practice applied to long-term care, Journal ofSocial Work in Long-Trem Care, 1(2), 27-46.
Creswell, J. W. (2005). Educational research: Planning, conducting, and cvaluating quantitative and qualitative research. Saddle River, NJ: Prentice Hall (2nd ed.).
Creswell, J. W.(2002). Educational Research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.
Gill, C.,  Gardner, W.,  Claeys, J. and Vangronsvelt, K. (2018). Using theory on authentic leadership to build a strong human resource management system. Human Resource Management Review, 28 (3), 304-318.
Grbich, C. (2007). Qualitative data analysis: An Introduction. London: Sage Publications.
Hanaysha, J. (2016). Examining the Effects of Employee Empowerment, Teamwork, and Employee Training on Organizational Commitment, Procedia - Social and Behavioral Sciences,  229, 298–306.
Huselid, M. A.; Jackson, S. E. and Schuler, R. S.(1997). Technical and strategic human resource management effectiveness as determinants of firm performance, Academy of Management Journal, 40(1), 171–188.
Katou, A. A. and Budhwar, P. S.(2007). The Effect of human resource management policies on organizational performance in greek manufacturing firms, International Business Review, 49(1), 1–35.
Kazlauskaite, R.; Bučiūnienė, I.;  Turauskas, L. and Šalčiuvienė, L.(2009). A Comparative Study of Employee Empowerment in Danish and Lithuanian Hotels, Transformations in business & economics, 8, 2 (17), 66-85.
Kazlauskaite, R.; Ilona B. and Linas T.(2011). Organisational and psychological empowerment in the HRM-performance linkage, Employee Relations, 34, 138-158.
Kostiwa, I. M. and Meeks, S.(2009). The relation between psychological empowerment, service quality, and job satisfaction among certified nursing assistants, Clinical Gerontologist, 32(3), 276-292. 
Lepak, D. P.; Bartol, K. M. and Erhardt, N. L.(2005). A contingency framework for the delivery of  HR practices. Human Resource Management Review, 15, 139–159.
Littrell, R. F.(2007). Influences on employee preferences for empowerment practices by the ideal manager in China, International Journal of Intercultural Relations, 31 (1), 87-110.
MacDuffie, J. P.(1995). Human resource bundles and manufacturing performance: Organizational logic and flexible production systems in the world auto industry, Industrial and Labor Relations, 48(2), 197-221.
Matthews, R. A.; Diaz, W. M. and Cole, S. G.(2003). The organizational empowerment scale, Personnel Review, 32(3), 297-318.
Maynard, M. T.; Gilson, L. L. and Mathieu, J. E.(2012). Empowerment—fad or fab? A multilevel review of the past two decades of research, Journal of Management, 38(4), 1231-1281.
Mohinder, C.(2008). Human resource management strategies for managing the aging workforce in Indian hospitality firms, South Asian Journal of Socio-Political Studies, 9(1), 117–122.
Ozutku H. and Ozturkler H.(2009). The Determinants of Human Resource Practices: An Empirical Investigation in the Turkish Manufacturing Industry, Ege Academic Review, 9 (1), 73-93.
Peterson, N. A. and Reid, R. J.(2003). Paths to psychological empowerment in an urban community: Sense of community and citizen participation in substance abuse prevention activities. Journal of Community Psychology, 31(1), 25-38.
Peterson, N. A. and Zimmerman, M. A.(2004). Beyond the individual: Toward a nomological network of organizational empowerment, American Journal of Community Psychology, 34(1/2), 129–145.
Piotrowski, C. L.(2006). Quantum empowerment: A grounded theory for The realization of human potential. A dissertation presented in partial fulfillment of the requirements for the Doctorate of Philosophy degree in Leadership for the Advancement of Learning and Service, College of Education, Cardinal Stritch University.
Podsakoff, P. M. and Organ, D. W.(1986). Self-report in organizational research: Problems and prospects. Journal of Management, 12(4), 531-544.
Razaka, H,. A.,  Zakariab, N. and Mat, N. (2017). The relationship between psychological empowerment and job involvement. Journal of Applied Structural Equation Modeling, 1 (1), 44-61.
Robbins, T. L.; Crino, M. D. and Fredendall, L. D.(2002). An integrative model of the empowerment process, Human resource management review, 12(3), 419-443.
Schuler, R.S. and Jackson, S.E. (2006). strategic human resource management. 2 nd Ed, New York: Wiley.
Snell, S. A.; Pedigo, P. R. and Krawiec, G. M.(1995). Managing the impact of information technology on human resource management. In G. R. Ferris, S. D. Rosen and D. T. Barnum (Eds.), Handbook of human resource management(pp 159-174),  Oxford: Blackwell.
Speer, P. W.(2000). Intrapersonal and interactional empowerment: Implications for theory, Journal of Community Psychology, 28(1), 51–61.
Speer, P. W.; Peterson, N. A. (2000). Psychometric properties of an empowerment scale: Testing cognitive, emotional and behavioral domains, Social Work Research, 24(2), 109 –118.    
Tiwari, P. and Saxena. K.(2012). Human resourse Practices: A comprehensive review, Pakistan Business Reniew January, 669-705.
Tong, D. Y. K., Rasiah, D., Tong, X. F. and Lai, K. P. (2015). Leadership empowerment behaviour on safety officer and safety teamwork in manufacturing industry. Safety Science, 72, 190-198.
Wallace, J. C.; Johnson, P. D.; Mathe, K. and  Paul, J.(2011). Structural and psychological empowerment climates, performance, and the moderating role of shared felt accountability, Journal of Applied Psychology, 96(4), 840-50.
Yang, J., Liu, Yanhui., Chen, Y., Pan, X. (2014). The effect of structural empowerment and organizational commitment on Chinese nurses' job satisfaction. Applied Nursing Research, 27 (3), 186–191
Zhang, X., Ye, H. and Li, Y. (2018). Correlates of structural empowerment, psychological empowerment and emotional exhaustion among registered nurses: A meta-analysis. Applied Nursing Research, 42, 9-16.
Zimmerman, M. A.(2000). Empowerment theory: Psychological, organizational, and community levels of analysis. In J. Rappaport & E. Seidman (Eds.), Handbook of community psychology (pp. 43–63). New York: Plenum.